Praktijkrichtlijn Toegankelijkheid Ruimtelijke Instrumenten v1.4.2

4.1 Identificatienummer

Ieder ruimtelijk instrument kent een eigen identificatienummer (idn). Deze identificatie maakt het mogelijk dat op landelijk niveau een uniek onderscheid voor ieder instrument aanwezig is. Voor de invulling hiervan wordt eerst vermeld: "NL.IMRO." of “NL.IMWE” indien het een Welstandsnota betreft, vervolgens wordt het CBS-nummer van de bronhouder opgenomen (voor het Rijk: 0000), gevolgd door een punt (.) en aansluitend een unieke naam van maximaal 18 tekens, een koppelteken, ASCII 45 (-) en een versiecode van maximaal 4 alfanumeriek tekens, beide laatstgenoemde door de bronhouder te bepalen. De versiecode is uniek voor alle versies die extern gepubliceerd zijn. De versiecode wordt altijd aangepast indien er sprake is van een nieuwe planstatus, bijvoorbeeld van voorontwerp naar ontwerp of van ontwerp naar vastgesteld, maar ook als er binnen één planstatus meerdere versies extern worden gepubliceerd.

De totale lengte van het idn bedraagt maximaal 36 tekens. Voor het geval het werkingsgebied bestaat uit meerdere ruimtelijk gescheiden gebieden kent het totaal van die gebieden één identificatienummer. De geometrie van het object is hierbij een multipolygoon.

Voorbeelden van geldige (maar wel fictieve) idn's:
NL.IMRO.1234.A-0001
NL.IMRO.5678.centrumgebied-0012
NL.IMRO.1111.structuurvisie2012-AD12
NL.IMWE.5678.Welstandsnota2014-VG01

Het gedeelte van het identificatienummer tot aan het liggend streepje wordt het dossiernummer genoemd. Dit wordt van belang in Hoofdstuk 5.

Voorbeelden van geldige (maar wel fictieve) dossiernummers:
NL.IMRO.1234.A
NL.IMRO.5678.centrumgebied
NL.IMRO.1111.structuurvisie2012
NL.IMWE.5678.Welstandsnota2014

4.2 Bestandsnaam vereisten

Voor ieder onderdeel van ieder ruimtelijk instrument worden eisen gesteld aan de bestandsnaam van het bronbestand. De bestandsnaam kent de volgende opbouw:

• Voor alle onderdelen behalve het IMRO / IMWE GML begint de bestandsnaam met een aanduiding van het type onderdeel als één of twee karakters zoals gegeven in tabel 1 en tabel 2 van de STRI2012, gevolgd door een underscore (_);
• Vervolgens het identificatienummer van het instrument;
• Voor bijlagen en illustraties vervolgens een underscore (_) gevolgd door een nadere tekstuele extensie van maximaal 20 alfanumerieke tekens, te bepalen door de bronhouder;
• Tot slot een punt (.) en de bestandsnaamextensie zoals gegeven in tabel 3 van de STRI2012.

De totale maximale lengte bedraagt daarmee 65 karakters. Bijlagen en illustraties zijn voorzien van een nadere tekstuele extensie, omdat er bij deze onderdelen meerdere bestanden kunnen worden geleverd, conform tabel 1 en tabel 2 van de STRI2012. Omwille van de eenduidigheid is er voor gekozen om deze tekstuele extensie altijd toe te voegen, ook als er slechts één illustratie of bijlage beschikbaar wordt gesteld.

Voorbeelden van geldige (maar wel fictieve) bestandsnamen:
NL.IMRO.1234.A-0001.gml
vb_NL.IMRO.5678.centrumgebied-0012.html
b_NL.IMRO.1111.structuurvisie2012-AD12_bijlage.pdf
pt_NL.IMWE.5678.Welstandsnota2014.xml

5.1 Eisen aan de beschikbaarstelling

Ruimtelijke instrumenten worden door gemeente, provincie of Rijk beschikbaar gesteld op internet. Omdat ieder ruimtelijk instrument bestaat uit een samenhangende set van bronbestanden die samen het instrument vormen, bestaat het feitelijke proces van beschikbaar stellen er uit dat deze bestanden op een webserver worden geplaatst die via een vast webadres (URL) benaderbaar is via het internet.

Alle bronbestanden van een enkel instrument worden binnen één virtuele directory beschikbaar gesteld die door de bronhouder zelf gekozen kan worden. Er wordt daarbij gewerkt met relatieve URL's (bijvoorbeeld bij de illustraties in HTML of de verwijzingen naar de onderdelen in het geleideformulier). Hierdoor blijven de bronbestanden bruikbaar indien deze in zijn geheel in een andere raadpleegomgeving wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, als een instrument met idn NL.IMRO.1111.visie2012-0012 beschikbaar gesteld wordt in de virtuele directory:

dan worden alle bij dit instrument behorende bestanden direct in deze virtuele directory geplaatst.

Het IMRO GML bestand van dit instrument wordt dus beschikbaar gesteld op:
http://ro.durperdam.nl/visie2012/0012/NL.IMRO.1111.visie2012-0012.gml

Beschikbaar stellen van elementen binnen een andere virtuele directory of in een subdirectory binnen de virtuele directory is niet toegestaan. Het is dus niet toegestaan het GML bestand bijvoorbeeld als volgt beschikbaar te stellen (foutieve elementen onderstreept en in rood):

http://ro.durperdam.nl/visie2012/0012/IMRO/NL.IMRO.1111.visie2012-0012.gml of

http://ro.durperdam.nl/visie2012/NL.IMRO.1111.visie2012-0012.gml of

http://ww.roservice.nl/visie2012/0012/NL.IMRO.1111.visie2012-0012.gml.

Overigens is het wel toegestaan om binnen dezelfde virtuele directory bestanden toe te voegen, bijvoorbeeld:

http://ro.durperdam.nl/visie2012/0012/index.htm

is dus toegestaan. De index.htm pagina is dus geen onderdeel van het ruimtelijk instrument zelf, maar wordt in dit voorbeeld gebruikt voor de inrichting van de informatievoorziening door de bronhouder.

5.2 Periode van beschikbaarheid

De bronbestanden van iedere beschikbaar gestelde versie van een ruimtelijk instrument blijven toegankelijk totdat een instrument onherroepelijk in werking is getreden of is vervallen. Dit is vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Voor instrumenten waar beroep tegen mogelijk is, is dit het geval ofwel nadat de beroepstermijn is afgelopen en er geen beroep is ingesteld, ofwel nadat de beroepsprocedure is afgerond. Voor instrumenten waar geen beroep tegen mogelijk is, is dit het geval nadat het besluit is vastgesteld. Op dat moment blijven in elk geval de actuele versie van het instrument en alle eventuele reactieve aanwijzingen en gerechtelijke uitspraken beschikbaar. Eerdere versies mogen op dat moment worden verwijderd uit het Manifest en van internet, maar dit is geen verplichting. Pas als een instrument vervallen is, mag het in zijn geheel worden verwijderd uit het Manifest en van internet. Los van het feit of de stukken wel of niet beschikbaar blijven via het Manifest, is in vrijwel alle gevallen de Archiefwet van toepassing op deze stukken.

5.3 Werkwijze bij het beschikbaar stellen

Bij het beschikbaar stellen van een ruimtelijk instrument hoort een bepaalde werkwijze. Allereerst zal het ruimtelijk instrument elektronisch worden gewaarmerkt. Vervolgens worden alle bronbestanden op internet beschikbaar gemaakt, en wordt het Manifest aangepast en vervolgens ook gewaarmerkt. Tot slot moet het al op internet beschikbaar gestelde Manifest vervangen worden door het gewijzigde Manifest, en wordt ook de digitale verbeelding bijgewerkt. Dit laatste gebeurt overigens veelal in geautomatiseerde systemen, zoals bij de landelijke voorziening RO[^13]. Daarna is het ruimtelijk instrument voor een ieder beschikbaar, raadpleegbaar en via het Manifest ook vindbaar. De werkwijze is weergegeven in Figuur 1.
[^13] :Zie: http://www.ruimtelijkeplannen.nl/

Figuur 1 Primair proces beschikbaar stellen

Een ruimtelijk instrument kan in de totstandkoming diverse statussen doorlopen. Voor een aantal formele versies is het beschikbaar stellen wettelijk vereist. Voor alle overige versies is beschikbaar stellen mogelijk, maar niet verplicht.

5.4 Beschikbaar stellen van opmaakbestanden

De opmaak van planteksten wordt voor een belangrijk deel niet in de plantekst zelf geregeld maar in een apart opmaakbestand. Voor niet-objectgerichte planteksten in HTML- en/of PDF-formaat geldt dat de bronhouder een eigen CSS stylesheet (opmaakbestand) kan mee sturen met de plantekstbestanden. De Landelijke Voorziening Ruimtelijkeplannen.nl zal bij de verbeelding gebruik maken van het opmaakbestand en daarmee de huisstijl van de bronhouder toepassen. Ook derden kunnen van dit opmaakbestand gebruik maken.
Gebruik van PDF-bestanden
Indien er PDF-bestanden worden gebruikt in een planset dan is het beter om PDF- bestanden te gebruiken die geen flashcomponenten bevatten. Bestanden met flashcomponenten kunnen om veiligheidsredenen niet meer in een webbrowser worden geopend waardoor de PDF-bestanden bij raadpleging van Ruimtelijkeplannen.nl geen inhoud bevatten.
Controleer daarom vóór publicatie dat uw PDF-documenten geen Flashcomponenten bevatten.

Voor objectgerichte planteksten in XML-formaat volgens de IMROPT2012-standaard is er vanaf versie 2.2.10 van Ruimtelijkeplannen.nl landelijk één standaard layout en presentatie. w. Kenmerk van objectgericht werken is dat vorm en inhoud gescheiden zijn. Bronhouders kunnen nog wel een opmaakbestand (.CSS) meeleveren voor gebruik door derden maar Ruimtelijkeplannen.nl zal hier geen gebruik van maken.
Ten behoeve van het weergeven van objectgerichte XML planteksten wordt gebruik gemaakt van 2 soorten opmaakbestanden:

• XSL stylesheet ten behoeve van het omzetten van objectgericht XML naar HTML;
• CSS stylesheet ten behoeve van de visuele opmaak van de HTML.

Een XSL stylesheet transformeert de objectgerichte plantekst van XML naar leesbare HTML tekst. Een CSS stylesheet voegt daar een standaard layout en presentatie aan toe.
De objectgerichte planteksten worden bij Ruimtelijkeplannen.nl opgeslagen in hun oorspronkelijke XML formaat. Pas op het moment dat de tekst geraadpleegd wordt via de website, wordt de tekst in XML-formaat getransformeerd in HTML. Hiervoor wordt een centraal transformatieschema gebruikt: het IMROPT2012.xsl. Dit transformatieschema bepaalt de functionaliteit van de uiteindelijke webpagina. Daaraan gekoppeld is er een opmaakbestand (CSS) dat de uiteindelijke opmaak van de webpagina bepaalt en daarmee van de tekst tijdens het raadplegen. Vanaf juli 2015 wordt bij objectgerichte planteksten in Ruimtelijkeplannen.nl alleen nog maar gewerkt met een standaard CSS bestand. Bronhouders kunnen eenmalig een organisatielogo aanleveren dat door Ruimtelijkplannen.nl getoond zal worden in de opmaak van de uiteindelijke web-pagina. Een handleiding is hiervoor beschikbaar. [^14]
Bij het werken met objectgerichte XML planteksten wordt gebruik gemaakt van standaard XSL en CSS stylesheets die onderdeel zijn van de RO Standaarden[^15]. De landelijke voorziening Ruimtelijkeplannen.nl maakt van de standaard opmaak gebruik, maar ook andere applicaties / implementaties kunnen van de standaard opmaak gebruik maken.

[^14]: De handleiding is beschikbaar via de Ruimtelijkeplannen.nl, de besloten omgeving voor bronhouders en via de helpdesk van Ruimtelijkeplannen.nl.

[^15]: Deze standaard XSL en CSS zijn tezamen met de rest van de andere onderdelen van de RO Standaarden 2012 beschikbaar via de Geonovum website, onderwerp Ruimtelijke Ordening Standaarden.

Het is nog steeds mogelijk dat een bronhouder gebruik maakt van een eigen opmaak voor objectgerichte planteksten voor een eigen viewer. In het geval de bronhouder gebruik gemaakt van een eigen opmaak voor objectgerichte planteksten, kan deze meegeleverd worden maar Ruimtelijkeplannen.nl zal hier niets mee doen.

Voor het weergeven van planteksten zijn er vier mogelijkheden:

1. HTML planregels zonder eigen CSS opmaakbestand;
2. HTML planregels met eigen CSS opmaakbestand;
3. XML planteksten zonder eigen CSS opmaakbestand;
4. XML planteksten met eigen CSS opmaakbestand.

N.B. Voor welstandsnota’s zijn alleen optie 3 en 4 van toepassing.

Ad. 1. HTML planregels zonder eigen CSS opmaakbestand
De niet-objectgerichte planregels zijn vastgelegd in een HTML of XHTML bestand dat wordt opgevoerd in het geleideformulier bij het element <onderdelen>. In het HTML bestand wordt niet verwezen naar een eigen CSS bestand en conform de Webrichtlijnen bevat de HTML geen eigen layout en presentatie.

Ad. 2. HTML planregels met eigen CSS opmaakbestand
De niet-objectgerichte planregels zijn vastgelegd in een HTML of XHTML bestand dat wordt opgevoerd in het geleideformulier bij het element <onderdelen>. Daarbij heeft de bronhouder een eigen CSS opmaakbestand beschikbaar gesteld voor de layout en presentatie van deze planregels. Dit CSS bestand wordt in het geleideformulier opgenomen bij het element <supplementen>. In het HTML bestand wordt naar dit CSS bestand verwezen met behulp van een relatieve URL, als volgt:

<link href="eigenopmaak.css" rel="stylesheet" type="text/css" ="">

In de praktijk komt het voor dat vanuit het CSS bestand wordt verwezen naar externe bronnen, bijvoorbeeld een logo of andere externe afbeeldingen, die op een externe URL te vinden zijn. Dit betekent dat de bronhouder er voor moet zorgen deze externe bronnen minstens gedurende de gehele looptijd van het ruimtelijke plan blijven bestaan. Een randvoorwaarde blijft dat de gehele inhoud van het plan raadpleegbaar moet zijn op het moment dat deze externe bronnen niet beschikbaar zijn. Het gaat hierbij om layout en presentatie, nooit om inhoud.

Ad. 3. XML planteksten zonder eigen CSS opmaakbestand

De bronhouder maakt gebruik van objectgerichte XML planteksten. De toelichting en regels zijn in één XML bestand opgenomen. Dit bestand wordt in het geleideformulier opgenomen bij het element <onderdelen>.

Wanneer de bronhouder geen eigen opmaak gebruikt, kan gebruik worden gemaakt van de standaard opmaak XSL en CSS bestanden uit het pakket RO Standaarden 2012. De interactieve raadpleegomgeving transformeert de XML planteksten met behulp van de standaard XSL naar HTML teksten. In de standaard XSL wordt verwezen naar de standaard CSS layout en presentatie. De gebruiker van de interactieve raadpleegomgeving merkt niets van het feit dat de XML planteksten worden getransformeerd.

De landelijke voorzienig Ruimtelijkeplannen.nl maakt ook gebruik van de standaard opmaak. Conceptueel ziet de XSL van Ruimtelijkeplannen.nl er als volgt uit:

Ad. 4. XML planteksten met eigen CSS opmaakbestand

De bronhouder maakt gebruik van objectgerichte XML planteksten. De toelichting en regels zijn in één XML bestand opgenomen. Dit bestand wordt in het geleideformulier opgenomen bij het element <onderdelen>. Daarbij heeft de bronhouder een eigen CSS opmaakbestand beschikbaar gesteld voor de layout en presentatie van deze planteksten. Dit CSS bestand wordt in het geleideformulier opgenomen bij het element <supplementen>.

Ruimtelijke plannen.nl zal niets met dit CSS-bestand doen omdat deze gebruik maakt van de standaard opmaak. De bronhouder kan het CSS-bestand bijvoorbeeld gebruiken in een eigen viewer.

De XML planteksten worden eerst getransformeerd naar leesbare HTML met behulp van de standaard XSL stylesheet. Op deze HTML wordt vervolgens het eigen CSS bestand toegepast voor de layout en presentatie.

Bronhouder stelt dus bijvoorbeeld beschikbaar:

Deze twee bestanden worden als volgt in het geleidformulier opgenomen:

Bij de transformatie van de XML planteksten naar HTML wordt in de resulterende HTML verwezen naar het eigen CSS bestand, conceptueel als volgt:

5.5 Opbouw Manifest en Geleideformulier

Het Manifest is een XML bestand dat een overzicht geeft van alle elektronisch beschikbaar gestelde ruimtelijke instrumenten van één bronhouder. Iedere bronhouder heeft conform de STRI2012 één actueel Manifest beschikbaar op een via het internet toegankelijk webadres (bijvoorbeeld een webadres als http://ro.durperdam.nl/manifest.xml). In het manifest is ordening aangebracht met behulp van dossiers. Overigens kan er naast het STRI2012 manifest ook nog een STRI2006 manifest beschikbaar worden gesteld door de bronhouder, omwille van het beschikbaar stellen van IMRO2006 plannen. Dit is echter buiten de scope van de STRI2012 en wordt daarom ook niet aangehaald.

Dossier
In een dossier zijn één of meerdere ruimtelijke plannen opgenomen. Het dossier is daarmee het ordenend element in het manifest waarbinnen alle ruimtelijke instrumenten met een identiek dossiernummer worden geplaatst. Bij het plaatsen van plannen in dossiers wordt de volgende stelregel gehanteerd:

Ieder ruimtelijk plan dat een zelfstandige Wro, Awb of Wabo procedure kent, krijgt ook een eigen dossier. Dit geldt ook voor welstandsnota’s.

Gerechtelijke uitspraken komen op basis van deze stelregel in het dossier van het bestemmingsplan (of andere ruimtelijk plan) waar zij bij horen. Wijzigingen, uitwerkingen en omgevingsvergunningen komen ieder in een eigen dossier en kunnen, indien dit van toepassing is, direct verwijzen naar een plan waar dit betrekking op heeft. De verwijzing zit in het attribuut VerwijzingNaarExternPlanInfo dat aan het plangebied van deze wijziging, uitwerking en omgevingsvergunning is gekoppeld.

Voorbereidingsbesluiten en bestemmingsplannen kunnen in hetzelfde dossier opgenomen worden, omdat de Wro bepaalt dat “de gemeenteraad kan verklaren dat een bestemmingsplan wordt voorbereid”, als onderdeel van de bestemmingsplanprocedure. In dat geval heeft het dossier de status “in voorbereiding” met daarin het (vastgestelde) voorbereidingsbesluit en daarna ook het plan zelf met zijn verschillende versies en mogelijke gerechtelijke uitspraken. Overigens is het technisch gezien in alle gevallen mogelijk om bepaalde instrumenten niet in één dossier te plaatsen. Het dossiernummer is hierbij sturend: plannen met hetzelfde dossiernummer komen per definitie in hetzelfde dossier, plannen met een verschillend dossiernummer komen per definitie in verschillende dossiers terecht, maar de keuze van dossiernummer is aan de gebruiker.

De bronhouder houdt deze status per dossiernummer bij iedere wijziging actueel. In het Manifest zijn alle beschikbare ruimtelijk instrumenten gerangschikt per dossier. Dit betekent dat alle plannen met hetzelfde dossiernummer conform de betekenis in Hoofdstuk 5 van de STRI2012 gerangschikt zijn binnen een <dossier> element, conceptueel als volgt:

Naast het Manifest wordt bij ieder ruimtelijk instrument een geleideformulier meegeleverd voor een gedetailleerd overzicht van het desbetreffende individuele instrument. Ook het geleideformulier is een XML bestand. Manifest en Geleideformulier zijn beide voorzien van een waarmerk, zie Hoofdstuk 6.

Status van een ruimtelijk instrument versus status van het Dossier

In de systematiek van beschikbaar stellen wordt als uitgangspunt gehanteerd dat de planstatus onveranderlijk is en in IMRO / IMWE GML bestand en geleideformulier is opgenomen. De status van het dossier is daarentegen dynamisch en wordt alleen beschikbaar gesteld in het Manifest. De volgende aandachtspunten zijn hierbij van belang:

• Er is een onderscheid aangebracht tussen status van het ruimtelijk instrument en de status van het dossier waar het plan binnen valt;
• Ieder plan kent een (statische) planstatus die niet aan verandering onderhevig is, en die dus ook niet gewijzigd wordt door een veranderde dossierstatus. Een plan hoeft nooit opnieuw te worden gewaarmerkt en beschikbaar gesteld ten gevolge van een wijziging van de dossierstatus. Alle dynamische (proces-)informatie wordt alleen opgenomen in het Manifest;
• Een versie “geconsolideerd” van een ruimtelijk instrument wordt in een separaat dossier gepubliceerd;
• De status van het instrument is vastgelegd in de IMRO / IMWE GML en het XML geleideformulier;
• Ieder plan valt binnen een dossier;
• De status van het dossier is dynamisch en wordt vastgelegd en beschikbaar gesteld in het Manifest;
• Het Manifest bevat minder informatie over een instrument dan het geleideformulier. Alleen de Naam, Datum, Id en de URL naar het desbetreffende geleideformulier worden opgenomen;
• Gerechtelijke uitspraken op het plan worden niet verwerkt in het plan, waarmee het authentieke plan na uitspraak blijft zoals het is. Het vastgestelde plan is daarmee het laatste plan dat beschikbaar wordt gesteld, afgezien van een separaat dossier met een versie “geconsolideerd” waar het desbetreffende plan in verwerkt kan worden. Hierna wordt alleen nog de Status van het dossier aangepast;
• De status die wordt weergegeven bij ieder dossier is altijd de actuele status. Dit is dus een dynamische waarde.

BasisURL
In het geleideformulier wordt de BasisURL gebruikt bij de Onderdelen en Supplementen. Dit zorgt er voor dat alle bronbestanden binnen dezelfde virtuele directory worden geplaatst, omdat het niet mogelijk is om per bestand een volledige URL te specificeren.

5.6 Beschrijving planstatussen

Het is van groot belang dat duidelijk is wat er met iedere status wordt bedoeld. Hier onder wordt daartoe een toelichting gegeven.

Tabel 2 Planstatus

Hierboven wordt vooral ingegaan op de planstatus van een bestemmingsplan. Ook bij de andere instrumenten kunnen vergelijkbare statussen worden toegekend. De keuze is gelijk aan bovenstaande lijst, maar de logische toekenning en betekenis verschilt per instrument.

5.7 Beschrijving dossierstatussen met overgangen

Het is van groot belang dat duidelijk is wat er met iedere dossierstatus wordt bedoeld en wanneer een bepaalde status wordt toegekend. In Tabel 3 is daartoe een toelichting gegeven gebaseerd op de bestemmingsplanprocedure. Bij andere ruimtelijke instrumenten gelden soortgelijke procedures, die echter op detailniveau zullen verschillen.

Tabel 3 Dossierstatus bij de bestemmingsplanprocedure

[^16]: Bij voorkeur wordt een voorbereidingsbesluit samen met een bestemmingsplan in één dossier opgenomen, hoewel het ook mogelijk is om een voorbereidingsbesluit in een apart dossier te plaatsen.

De dossierstatus overgangen voor de bestemmingsplanprocedure zijn samengevat in Figuur 2. In Bijlage 2 is voor het bestemmingsplan de beroepsprocedure verder uitgewerkt. Per stap is aangeven of het bestemmingsplan, dan wel de dossierstatus moet worden aangepast.

Figuur 2 Mogelijke dossierstatus overgangen in bestemmingsplanprocedure

Ook bij de andere instrumenten worden statussen toegekend en vinden overgangen plaats. De keuze is gelijk aan Figuur 2, maar de logische toekenning en betekenis verschilt per instrument.

In de basis kan er een onderscheid worden gemaakt tussen besluiten waartegen beroep mogelijk is en besluiten waartegen dit niet mogelijk is. Voor de volgende instrumenten geldt dat hiertegen geen rechtstreeks beroep mogelijk is:

• voorbereidingsbesluit;
• beheersverordening;
• provinciale verordening;
• AMvB met onderliggende ministeriële regelingen;
• structuurvisie;
• welstandsnota.

Voor deze besluiten zonder beroepsmogelijkheid zijn in algemene zin alleen de dossierstatussen van toepassing: in voorbereiding, geheel onherroepelijk in werking, vervallen en geconsolideerd. Dit is mede afhankelijk van de procedure; kent het instrument de mogelijkheid of verplichting een ontwerp ter inzage te leggen of wordt het besluit zonder voorbereidingsprocedure genomen zoals bij het voorbereidingsbesluit. In Figuur 3 is van de ruimtelijke instrumenten anders dan het bestemmingsplan, een overzicht opgenomen. Dit is een inhoudelijke richtlijn; er zijn geen technische beperkingen aangebracht. In Bijlage 1 is hierop een beknopte toelichting gegeven.
Voor besluiten waar wel beroep tegen mogelijk is zijn alle dossierstatussen en beschreven overgangen in Tabel 3 van toepassing; of de dossierstatus 'in voorbereiding' aan de orde is hangt af of er een voorbereidingsprocedure wordt toegepast.

Figuur 3 Ruimtelijke instrumenten met mogelijke en dossierstatussen </dossier> </supplementen> </onderdelen> </onderdelen> </supplementen> </onderdelen> </onderdelen>

6.1 Waarmerken

Er zijn drie betrouwbaarheidsaspecten van belang bij het uitwisselen van ruimtelijk instrumenten: integriteit, authenticiteit en volledigheid. Met het waarmerken van alle onderdelen (NB alle bronbestanden die samen het instrument vormen), ontstaat een aantal waarborgen:

• dat het instrument daadwerkelijk van de juiste bronhouder afkomstig is;
• dat de inhoud van het instrument na waarmerken niet meer gewijzigd is;
• dat het instrument volledig is.

Met het waarmerken van het Manifest ontstaat eveneens een aantal waarborgen:

• dat het Manifest daadwerkelijk van de juiste bronhouder afkomstig is;
• dat de inhoud van het Manifest na waarmerken niet meer gewijzigd is;
• dat het Manifest volledig en actueel is.

Ruimtelijke instrumenten worden gewaarmerkt met een elektronische handtekening, waarmee de authenticiteit is gewaarborgd en de instrumenten tevens beschermd zijn tegen wijzigen. Voor een elektronische handtekening is een certificaat van PKI-Overheid vereist. Het proces van waarmerken is schematisch weergegeven in Figuur 4.

Figuur 4 Authenticatieproces

6.2 Authenticiteitskenmerken van een individueel instrument

Bronhouders zijn via interne maatregelen zelf verantwoordelijk dat de instrumenten alleen kunnen worden gewaarmerkt door daarvoor geautoriseerde personen en dat steeds de juiste instrumenten beschikbaar gesteld worden.

Afnemers van de ruimtelijk instrumenten moeten de authenticiteit, integriteit en volledigheid van het instrument kunnen vaststellen. Dat betekent dat behalve van de onderdelen afzonderlijk de afnemer ook in de raadpleegomgeving van het instrument moet kunnen controleren wat de status is van het waarmerk van ieder instrument.

6.3 Authenticiteitskenmerken voor de totale instrumentenvoorraad

Vanwege operationele veiligheidseisen is er binnen de landelijke voorziening RO een aantal aanvullende beperkingen van toepassing met betrekking tot het waarmerk binnen Manifest en Geleideformulieren, die vanwege het dynamische karakter niet in de STRI2012 zijn opgenomen. Deze beperkingen zijn als volgt:

• DOCTYPE declaraties zijn niet toegestaan;
• <!--?xml-stylesheet /-->processing instructies zijn niet toegestaan;
• Het gebruik van XSLT is niet- toegestaan;
• XPointers die verwijzen naar externe bestanden zijn niet toegestaan;
• Een Transform element met Algorithm="http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#enveloped-signature" mag alleen voorkomen indien de Reference URI="";
• Binnen KeyInfo elementen zijn slechts X509Data elementen toegestaan;
• Er is slechts één X509Data element toegestaan binnen een KeyInfo element;
• Binnen X509Data elementen zijn slechts X509Certificate elementen toegestaan;
• Binnen een Transforms element mag slechts één Transform element voorkomen;
• CanonicalizationMethod Algorithm en Transform Algorithm attributen mogen geen commentaar verwerken, XSLT toestaan, XPointer en XPath toestaan;
• CanonicalizationMethod, Transform, SignatureMethod en DigestMethod elementen mogen geen subelementen of tekst bevatten;
• SignatureMethod en DigestMethod mogen geen MD5 Algorithm gebruiken.

Verder zijn alleen de volgende algoritmes zijn toegestaan:
Transform Algorithm:

• http://www.w3.org/TR/2001/REC-xml-c14n-20010315
• http://www.w3.org/2001/10/xml-exc-c14n\#
• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#base64
• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#enveloped-signature

CanonicalizationMethod Algorithm:

• http://www.w3.org/TR/2001/REC-xml-c14n-20010315
• http://www.w3.org/2001/10/xml-exc-c14n\#

SignatureMethod Algorithm:

• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#rsa-sha1
• http://www.w3.org/2001/04/xmldsig-more\#rsa-sha256
• http://www.w3.org/2001/04/xmldsig-more\#rsa-sha384
• http://www.w3.org/2001/04/xmldsig-more\#rsa-sha512

DigestMethod Algorithm:

• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#sha1
• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#sha256
• http://www.w3.org/2001/04/xmldsig-more\#sha384
• http://www.w3.org/2000/09/xmldsig\#sha512

Bovenstaande aanvullende beperkingen dienen verplicht te worden toegepast om te kunnen voldoen aan de eis in het Bro dat de landelijke voorziening in staat moet zijn om de bronbestanden op te kunnen halen.

7.1 Ruimtelijke instrumenten

Als een ruimtelijk instrument eenmaal beschikbaar gesteld is, komt dit op drie manieren tot uitdrukking:

• Beschikbaarheid : alle tot het instrument behorende bronbestanden zijn beschikbaar op internet en kunnen door een ieder worden gedownload;
• Vindbaarheid : het ruimtelijk instrument kan worden gevonden middels het Manifest, waar verwijzingen naar dit instrument en de bijbehorende bronbestanden worden gegeven;
• Toegankelijkheid : het instrument is op een toegankelijke manier raadpleegbaar in de digitale verbeelding, die is gegenereerd uit de tot het instrument behorende bestanden.

De relaties tussen bestanden, Manifest, digitale verbeelding en hun onderlinge functies en relaties worden weergegeven in Figuur 5.

Figuur 5 Relaties tussen bestanden, Manifest en verbeelding

Nadat alle bestanden waaruit het ruimtelijk instrument is opgebouwd via het internet beschikbaar zijn gemaakt, zullen deze nog niet automatisch kunnen worden gevonden door afnemers. Er zijn twee soorten afnemers:

• Gebruikers / personen. Voor deze afnemers is het zoekproces niet gestandaardiseerd. Iedere bronhouder dient vanuit goede dienstverlening op de eigen website aangeven waar de eigen instrumentele voorraad te vinden is, en zal dus doorverwijzen naar bijvoorbeeld een RO startpagina.
• Computersystemen. De digitale instrumenten moeten ook vindbaar worden voor externe systemen. Hiervoor is het Manifest bedoeld. Om het Manifest van iedere bronhouder eenvoudig te kunnen vinden op internet, wordt het webadres van ieder Manifest door de bronhouder aangemeld bij de Index Internet Publicatie binnen de landelijke voorziening RO[^17]. De Index beschikt over actuele links naar alle Manifesten van alle bronhouders. Daarmee is ieder ruimtelijk instrument altijd in drie stappen ontsloten voor een extern systeem: ten eerste wordt de Index service geraadpleegd voor het juiste webadres van het Manifest van de bronhouder, vervolgens wordt in het Manifest gezocht naar de benodigde informatie van de bronhouder, en tenslotte verwijst het Manifest door naar de webadressen van de individuele ruimtelijke instrumenten.

[^17]: Zie: http://index.ruimtelijkeplannen.nl/

In Figuur 6 is het zoeken en vinden door beide soorten afnemer schematisch weergegeven.

Figuur 6 Zoekproces
Een belangrijk aspect van ieder ruimtelijk instrument is de volledige, toegankelijke raadpleegbaarheid door middel van een cartografische visualisatie die wordt gegenereerd uit de IMRO- / IMWE-bestanden, en die samen met de overige inhoud beschikbaar worden gesteld. Dit wordt de digitale verbeelding van het instrument genoemd. Het beschikbaar maken van een digitale verbeelding is nodig omdat de IMRO- / IMWE-bestanden zelf voor veel afnemers niet direct bruikbaar zullen zijn. De landelijke voorziening RO[^18] is wettelijk verantwoordelijk voor deze raadpleegbaarheid. De bronhouder kan ook zelf een verbeelding verzorgen, bijvoorbeeld op de eigen website. Deze digitale verbeelding is een interactieve raadpleegomgeving die afgeleid is uit de authentieke informatie. De digitale verbeelding ontsluit de gehele inhoud van het instrument. Voor bestemmingsplannen en inpassingsplannen wordt de digitale verbeelding gemaakt volgens de Standaard voor Vergelijkbare Bestemmingsplannen SVBP2012.

[^18]: Zie: http://www.ruimtelijkeplannen.nl/

De landelijke voorziening RO toont de ruimtelijke instrumenten van de bronhouder ook in onderlinge samenhang. Dit betekent op zijn minst dat de landelijke voorziening RO de volgende vraag moet kunnen beantwoorden: Welke ruimtelijke instrumenten zijn er op moment van bevraging allemaal beschikbaar voor een bepaalde (punt)locatie binnen het grondgebied van een bronhouder?

Naast de verplichting om bestemmingsplannen en inpassingsplannen te verbeelden volgens de SVBP2012, kunnen in aanvulling daar op deze plannen op andere wijze verbeeld worden ten behoeve van toelichting of verduidelijking. Deze aanvullende verbeeldingen hebben een informatief karakter.

7.2 Ondergrond

Op grond van artikel 1.2.4 lid 1 Bro moet bij het besluit tot vaststelling van het ruimtelijke instrument worden aangegeven welke ondergrond is gebruikt. In IMRO2012 is dit uitgewerkt door voor alle ruimtelijke instrumenten het opnemen en invullen van het attribuut ondergrondInfo verplicht te stellen. Hoewel niet wettelijk verplicht, is deze lijn ook gevolgd in IMWE2014. De ondergrond maakt echter geen deel uit van de set van bronbestanden die het ruimtelijke instrument vormen. Om die reden bevat de STRI2012 geen voorschrift over de toegelaten bestandsformaten voor de ondergrond. Daardoor kan een bronhouder ieder willekeurig bestandsformaat voor de ondergrond gebruiken. Dit maakt het uitwisselen en weer gebruiken van ondergronden lastig: niet iedere applicatie kan alle bestandsformaten inlezen. Uitwisselbaarheid van de ondergrond is hierdoor niet gewaarborgd.
Om die reden moet met ingang van IMRO2012 worden gekozen: de bronhouder kiest uit een lijst van ondergronden uit basisregistraties of kiest een eigen ondergrond. Bij het attribuut ondergrondInfo wordt ingevuld welke ondergrond de bronhouder heeft gebruikt.
Op grond van de Wet basisregistratie grootschalige topografie (BGT) is het per 1 juli 2017 voor bestuursorganen verplicht om gebruik te maken van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Een bestuursorgaan kan daar indien nodig gemotiveerd van afwijken.
Wanneer de bronhouder kiest voor het gebruik van een eigen ondergrond, moet deze een duidelijke naam hebben en bij voorkeur een bestandsformaat dat door derden ontvangen en begrepen kan worden. Een lijst van bestandsformaten is opgenomen in Bijlage 3.

Conform IMRO2012 is het bij de ruimtelijke instrumenten alleen mogelijk ondergronden te gebruiken van de volgende basisregistratie(s):

• basisregistratie grootschalige topografie (BGT), verplicht gebruik per 1 juli 2017.
• basisregistratie topografie (BRT)
• basisregistratie kadaster (BRK)

9.1 Inleiding

Al geruime tijd draagt de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een deel van haar uitspraken van de Ruimtelijke ordeningskamer bestuursorganen op om bepaalde aanpassingen binnen een in de uitspraak bepaalde termijn in het digitale bestemmingsplan te verwerken dan wel om voor onderdelen een nieuw besluit te nemen. Bij het werken met de RO Standaarden 2012 wordt nu ook gebruik gemaakt van het gebiedsgerichte besluit ‘gerechtelijke uitspraak’, waarmee de uitspraken van de Raad van State digitaal beschikbaar worden gesteld. Daarnaast geven de bronhouders met behulp van de dossierstatus aan welke status het ruimtelijke plan heeft.
Bij de behandeling van beroepen en voorlopige voorzieningen kunnen zich veel verschillende situaties voordoen. Er is gebleken dat er behoefte is aan meer duidelijkheid bij de werkwijze. Een technische toelichting – hoe te werken met de RO Standaarden – is om deze reden opgenomen in de PRTRI2012.
De hier beschreven werkwijze is een concrete toepassing van de RO Standaarden in combinatie met de wet- en regelgeving op dit gebied. In enkele gevallen zijn er meerdere oplossingen mogelijk. In deze gevallen geeft deze bijlage dan een aanbeveling. Dit is

gemarkeerd

weergegeven.
De meest voorkomende situaties van uitspraken zijn opgenomen en beschreven: moet de uitspraak wel/ niet beschikbaar worden gesteld, wordt het bestemmingsplan aangepast en welke dossierstatus is van toepassing?

9.2 Leeswijzer

In paragraaf 0 van deze bijlage is samengevat welke informatie aan het gebiedsgerichte besluit ‘gerechtelijke uitspraak’ wordt gekoppeld. In paragraaf 9.4 van deze bijlage is beschreven welke dossierstatus het bestemmingsplan krijgt in de fase voorafgaand aan de uitspraak op beroep, waarbij ook rekening is gehouden met de mogelijkheid dat een reactieve aanwijzing is gegeven:

• Voor vaststelling;
• Na vaststelling/vanaf beschikbaar stellen vastgesteld bestemmingsplan tot en met bekend worden of er wel/geen beroep en voorlopige voorziening is ingesteld;
• Geen beroep ingesteld, geen voorlopige voorziening gevraagd;
• Beroep ingesteld, geen voorlopige voorziening gevraagd;
• Beroep ingesteld en voorlopige voorziening gevraagd.

Vervolgens zijn in paragraaf 9.5 van deze bijlage per type uitspraak de acties voor de bronhouder/ bestuursorgaan uitgewerkt:

• voorlopige_voorziening;

• Tussenuitspraak (bestuurlijke lus);

• Uitspraak op beroep/bodemuitspraak;

• Uitspraak op beroep tegen reactieve aanwijzing

  • Situatie A: reactieve_aanwijzing: gemeente heeft er voor gekozen de reactieve aanwijzing niet in bestemmingsplan te verwerken.
  • Situatie B:reactieve_aanwijzing: gemeente heeft er voor gekozen de reactieve aanwijzing in het bestemmingsplan te verwerken.

9.3 Gebiedsgericht besluit: gerechtelijke uitspraak

In hoofdstuk 5 van de Prakrijkrichtlijn Gebiedsgerichte Besluiten PRGB2012 is een nadere toelichting gegeven: welke informatie moet conform de RO Standaarden worden meegenomen bij het maken van dit gebiedsgerichte besluit. De informatie in de PRGB2012 is beknopt en daarom in deze werkwijze nogmaals op een rij gezet.

Uitgangspunt en aanbeveling voor het gebruik van de RO Standaarden is dat de gerechtelijke uitspraak (conform RO Standaarden) beschikbaar wordt gesteld door het bestuursorgaan dat het besluit waarover de gerechtelijke uitspraak gaat heeft genomen.

• Plangebied Gebied waarop de uitspraak betrekking heeft.
  Uitgangspunt is dat raadpleger van het digitale plan alleen de uitspraak ziet wanneer dat voor het plandeel dat hij/zij raadpleegt relevant is:

  • door uitspraak wordt het bestemmingsplan/besluit volledig vernietigd of geschorst: plangebied gerechtelijke uitspraak = plangebied van bestemmingsplan/besluit
  • door uitspraak worden bepaalde plandelen vernietigd of geschorst waarbij delen van de plankaart vervallen of niet in werking treden: plangebied gerechtelijke uitspraak = de plandelen van het bestemmingsplan/besluit die zijn vervallen of niet in werking getreden
  • door uitspraak worden delen van de regels voor een/meer bepaalde bestemmingen vernietigd of juist toegevoegd: plangebied gerechtelijke uitspraak = alle bestemmingsvlakken met die bestemming(en)
  • door uitspraak worden delen van de regels die voor het hele plangebied gelden vernietigd of juist toegevoegd: plangebied gerechtelijke uitspraak = plangebied van bestemmingsplan.

• Planstatus
  vastgesteld

• Datum
  Datum uitspraak.

• Besluitnummer
  Nummer van de uitspraak (nummering RvS of ECLI-nummer).

• verwijzingNaarTekst

  • typeTekst = besluitdocument
  • besluitdocument = kopie van de gerechtelijke uitspraak: pdf van geanonimiseerde versie van website Raad van State
  • bestandsnaam besluitdocument = d_NL.IMRO…….
  • koppeling besluitdocument aan Besluitgebied_X én aan Besluitvlak_X

• Vaststellingsbesluit

  • Vaststellingsbesluit = kopie van de gerechtelijke uitspraak: pdf van geanonimiseerde versie van website Raad van State
  • bestandsnaam vaststellingsbesluit = vb_NL.IMRO…….
  • koppeling vaststellingsbesluit aan Besluitgebied_X

• verwijzingNaarExternPlanInfo
  Hiermee wordt de relatie met het bijbehorende plan gelegd. Er worden minimaal 2 verwijzingen opgenomen:

  • verwijzing naar het bestemmingsplan/besluit waar de uitspraak over gaat
    • naamExternPlan: de exacte naam van het bestemmingsplan/besluit
    • idnExternPlan: de IMRO-idn van het bestemmingsplan/besluit
    • rolExternPlan: ten gevolge van extern plan/besluit
  • verwijzing naar de uitspraak zelf
    • naamExternPlan: omschrijving van de uitspraak (bv Uitspraak AbRS over bestemmingsplan [naam bestemmingsplan]) resp. Uitspraak Vz AbRS over bestemmingsplan [naam bestemmingsplan]
    • idnExternPlan: nummer van de uitspraak (nummering RvS of ECLI-nummer)
    • rolExternPlan: ten gevolge van extern plan/besluit

9.4 Traject voorafgaand aan uitspraak

9.5 Traject na uitspraak

Bij afronding van de procedure heeft het bestuursorgaan de keuze om de planversies met de planstatus: concept, voorontwerp en ontwerp uit het manifest te verwijderen dan wel ze te laten staan.

10.1 Mogelijke bestandsformaten ondergrond

Wanneer de bronhouder kiest voor het gebruik van een eigen ondergrond, moet deze een duidelijke naam hebben en bij voorkeur een bestandsformaat dat door derden ontvangen en begrepen kan worden. Ondergronden die zijn gebruikt bij het nemen van besluiten over ruimtelijke instrumenten, kunnen in een van de volgende formaten bij het instrument worden opgeslagen. Dit bestand is hetzelfde bestand waaraan wordt gerefereerd bij het attribuut ondergrondInfo bij het plangebied van het betreffende ruimtelijke instrument. Het doel hiervan is de uitwisselbaarheid van deze ondergronden te verbeteren. De Raad van State schrijft één van de onderstaande bestandsformaten voor:

• Vectorformaten:
  • AutoCAD DXF[^20]
  • ESRI shape (incl. verbeelding) in 2D[^21]
  • GML
• Rasterformaten
  • JPEG 2000

[^20]: AutoCAD© DXF: voor AutoCAD 13, 14 en 2000 – 2012,
http://usa.autodesk.com/adsk/servlet/item?siteID=123112&id=12272454&linkID=10809853
[^21]: ESRI© shape: july 1998,
http://www.esri.com/library/whitepapers/pdfs/shapefile.pdf

Waarbij geldt:

• Voor de ondergronden is alleen de geometrie bepalend. Attributen en layer informatie zijn niet in de ondergrond behorende bij het ruimtelijk instrument opgenomen;
• In het geval de ondergrond tijdens de planprocedure dient te worden aangepast (er moet bijvoorbeeld een actuelere ondergrond worden gebruikt), dan wordt dit een nieuwe versie van de ondergrond dat hoort bij die status van het instrument. Het is dan ook mogelijk dat bij het instrument meerdere (versies van) ondergronden zijn gearchiveerd;
• Alle coördinaten van de aangeboden elementen (en geo-referenties voor rasterbestanden) dienen hetzelfde coördinaatsysteem te gebruiken als het ruimtelijk instrument waartoe het behoort. Dit is conform IMRO het Rijksdriehoeksstelsel, ofwel EPSG:2899229.

10.2 Toelichting