Handreiking Gebruik coördinaatreferentiesystemen bij uitwisseling en visualisatie van geo-informatie

1.2.1 Indeling van CRS-en

De gebruikte CRS-en voor de opslag en uitwisseling van geo-informatie binnen de scope van deze handreiking zijn onder te verdelen in verschillende groepen. Op basis de indeling in EPSG Guidance Note 7-1 en ISO 19111:2019 / OGC Abstract Specification Topic 2: Referencing by coordinates kunnen vier groepen worden onderscheiden:

• Geografische CRS-en geven geografische coördinaten in graden (2D breedte en lengte (Engels: latitude en longitude) en voor 3D ook hoogte) ten opzichte van een ellipsoïdisch model van het aardoppervlak. Voorbeelden zijn het Europese ETRS89, het wereldwijde ITRF2014 en WGS 84. Geografische CRS-en, zoals ETRS89 en WGS 84, kunnen niet gevisualiseerd worden in een plat vlak zonder een kaartprojectie.
• Geprojecteerde CRS-en presenteren geo-informatie op een plat vlak in cartesische (x en y) coördinaten. Een geprojecteerd CRS is een afgeleide van een geografisch CRS, waarbij voor het afbeelden in het platte vlak een kaartprojectie wordt gebruikt. Een voorbeeld hiervan is het Nederlandse RD met als basis geografisch CRS RD-Bessel.
• Verticale CRS-en voor de vastlegging van hoogte en diepte ten opzichte van een referentievlak. Dit referentievlak is vaak gebaseerd op de richting van de zwaartekracht en valt normaal gesproken niet samen met oppervlak van een ellipsoïde. Bij een op de richting van de zwaartekracht gebaseerd referentievlak stroomt tussen twee punten met gelijke hoogte geen water, tussen twee punten met gelijke ellipsoïdische hoogte stroomt meestal wel water. Voorbeelden van verticale CRS-en zijn het NAP en het LAT.
• Samengestelde CRS-en in het Engels 'Compound CRS' zijn samengestelde CRS-en, bijvoorbeeld RDNAP dat is samengesteld uit het geprojecteerde CRS RD en het verticale CRS NAP.

1.2.2 Realisatie van het CRS

De definitie van een CRS geeft een verzameling afspraken over bijvoorbeeld de oorsprong, oriëntatie, schaal, naamgeving van de coördinaatassen. De realisatie van het CRS is het vaststellen van coördinaten aan referentiepunten volgens de definitie van het CRS. Het NAP wordt gerealiseerd door hoogten van punten (peilmerken) te bepalen volgens de definitie van NAP op basis van (waterpas)metingen. De NAP-peilmerken dienen als referentiepunten voor gebruik van de NAP-realisatie voor landmeters, waterschappen en andere gebruikers. Tussen verschillende realisaties van een CRS bestaan verschillen door gebruik van andere metingen, rekentechnieken en punten. De eerste realisatie van WGS 84 in 1987 werd bijvoorbeeld berekend met behulp van Doppler waarnemingen met het TRANSIT satellietsysteem, terwijl de realisatie van 2021 is bepaald op basis van GPS-waarnemingen. Het verschil tussen deze WGS 84 realisaties is meer dan 1 meter.

1.2.3 Gebruik en keuze van het CRS in de praktijk

In de praktijk worden voor een dataset in de verschillende stappen van de keten (inwinning, verwerking, uitwisseling en visualisatie) regelmatig verschillende CRS-en gebruikt. De keuze van het meest geschikte CRS hangt af van de toepassing en het gebied waarop de data betrekking heeft. Voor afbeelding van geo-data van alleen Nederland is een ander CRS geschikt dan voor afbeelding van heel Europa of de hele wereld. In veel gevallen wordt de dataset opgeslagen in één CRS. Bij uitwisseling en visualisatie van geo-informatie is het dus van belang om een CRS te kiezen dat geschikt is voor de (gebruikers)toepassing. Spatial Data on the Web Best Practices (SDW-BP) raden aan om data voor visualisatie ook te publiceren in wereldwijd bruikbare CRS-en, omdat de gebruikerstoepassing niet altijd bekend is. Vanuit informatiekundig oogpunt gezien, heeft het toepassen van wereldwijd bruikbare CRS-en als voordeel dat data op deze manier eenvoudiger bruikbaar wordt voor visualisatie door niet-geospecialisten. Maar deze CRS-en zijn bedoeld voor gebruik op kleine (wereldwijde) schaal en niet voor hoognauwkeurige, grootschalige toepassingen. Vanuit geodetisch oogpunt gezien, kleven aan het gebruik van deze wereldwijde CRS-en daarom risico's op systematische afwijkingen of inconsistenties, wanneer de data niet alleen gebruikt wordt voor visualisatie of wanneer datasets worden gecombineerd, zie ook de paragraaf over transformatie tussen ETRS89 en ITRS/WGS 84. Eenvoudige berekening van afstanden en oppervlakten is bijvoorbeeld niet mogelijk bij gebruik van de aanbevolen wereldwijd bruikbare CRS-en. Aangezien beide invalshoeken valide argumenten aanvoeren, ligt het voor de hand om bij het aanbieden van data te kiezen voor een en-en benadering: faciliteer zowel het laagdrempelige gebruik als het nauwkeurigere gebruik.

Eenduidig gebruik van CRS-en coördinatentransformaties voorkomt systematische afwijkingen bij gebruik van meerdere datasets. Eenduidig gebruik is mogelijk door het maken van afspraken over het gebruik van eenduidige coördinatentransformaties. Bij minder precieze coördinatentransformaties kunnen (soms visueel toelaatbare) verschillen ontstaan die afhankelijk zijn van de keuze van CRS en implementatie.

Hoofdstuk 4 gaat dieper in op de aandachtspunten voor CRS-gebruik.

2.4.1 Wereldwijde CRS-en

De meest gebruikte wereldwijde CRS-en zijn het ITRS en WGS 84. Wereldwijde CRS-en zijn dynamische CRS-en, dat wil zeggen dat coördinaten tijdsafhankelijk zijn. Voor eenvoudige visualisatietoepassingen op het internet, waarbij geen hoge nauwkeurigheid is vereist, wordt vaak WGS 84 als niet-dynamisch (statisch) verondersteld en Web-Mercator als kaartprojectie gebruikt. Voor nauwkeurige toepassingen waarbij een wereldwijd CRS benodigd is, is het gebruik van een ITRS-realisatie meer geschikt en is gebruik van een epoche (tijdstip), waarop de coördinaten geldig zijn, noodzakelijk. EPSG adviseert vanaf een beoogde nauwkeurigheid van 1-3 meter of een kaartschaal groter dan 1:10.000 wereldwijde CRS-en niet als statisch te veronderstellen, maar expliciet gebruik te maken van statische CRS-en, zoals RD of ETRS89, of dynamische CRS-en inclusief vermelding van realisatie en een epoche. Het concept van dynamische en statische CRS-en wordt toegelicht in de Geomatics Guidance Note 373-25 (GN25) en video van de International Association of Oil & Gas Producers (IOGP) die de bekende EPSG geodetic parameter dataset beheert.

2.4.2 Europese CRS-en: ETRS89 en EVRS

Het European Terrestrial Reference System 1989 (ETRS89) en het European Vertical Reference System (EVRS) worden gebruikt voor uniforme uitwisseling van Europese geo-informatie in het kader van INSPIRE. Geo-informatie in geografische ETRS89-coördinaten kan niet worden afgebeeld op een papieren kaart of een kaart op een plat computerscherm zonder kaartprojectie, omdat de geografische ETRS89-coördinaten refereren naar een 3D ellipsoïde. INSPIRE raadt voor het projecteren van ETRS89 -afhankelijk van de toepassing- een aantal kaartprojecties aan, deze zijn benoemd in Annex II. Daarnaast zijn voor toepassing binnen het Europese deel van Nederland, inclusief de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ) van de Noordzee, RD-coördinaten zeer geschikt als kaartprojectie voor visualisatie van geo-informatie in ETRS89-coördinaten. De RD-projectie geeft op land en het grootste deel van de Noordzee minder vervormingen dan andere projecties zoals ETRS89-TMzn. Sinds de invoering van RDNAPTRANS™2018 is er geen beperking voor de toepassing van RD op de Noordzee.

In 2000 is het Nederlandse RD per definitie gekoppeld aan ETRS89. ETRS89 is daarmee sinds 1 oktober 2000 het officiële driedimensionale CRS van Nederland. De meeste andere nationale CRS-en in Europa hebben ook een nauwkeurige koppeling met ETRS89. De relatie tussen ETRS89 en RDNAP is vastgelegd in de procedure RDNAPTRANS™.

Opslag van geo-informatie in ETRS89 is ook mogelijk en wordt ondersteund in veel bestandsformaten en ruimtelijke databases.

Het EVRS is het Europese referentiesysteem voor de hoogte. Het EVRS wordt gerealiseerd door een geodetische vereffening van waterpasnetwerken van Europese landen, waarmee uniforme hoogten voor de punten in de waterpasnetwerken worden berekend.

2.4.3 CRS op land: RD en NAP

Voor opslag, uitwisseling en visualisatie van geo-informatie op land en binnenwateren van het Europese deel van Nederland worden voor het horizontale vlak (2D) meestal coördinaten in het Nederlandse Stelsel van de Rijksdriehoeksmeting (RD) gebruikt. Voor het verticale vlak zijn hoogten ten opzichte van Normaal Amsterdams Peil (NAP) de officiële en meest gebruikte hoogten. RD-coördinaten zijn cartesisch in meters in een plat vlak. Doordat RD en NAP in meters zijn en de RD-projectie minimale vervormingen geeft, kan eenvoudig worden gerekend met deze coördinaten.

De beheerders en gebruikers van bestanden hebben bij de introductie van ETRS89 aangegeven RD te willen handhaven, maar wel graag een koppeling te zien met ETRS89. In 2000 is een nieuwe definitie geïntroduceerd waardoor het RD-stelsel een transformatie van de ETRS89-realisatie is. De relatie tussen ETRS89 en RDNAP is vastgelegd in de procedure RDNAPTRANS™. Het onderhouden van referentiepunten voor ETRS89 in Nederland en de omzetting naar RD-coördinaten zijn wettelijke taken van het Kadaster binnen NSGI. NAP wordt bepaald door de gepubliceerde hoogtes van NAP-peilmerken, hetgeen een wettelijke verantwoordelijkheid is van Rijkswaterstaat binnen NSGI.

De relatie tussen NAP en EVRF2019 is berekend door het Duitse Bundesamt für Kartographie und Geodäsie (BKG), de NSGI zal informatie over de relatie na interne validatie plaatsen op haar website.

2.4.4 CRS op zee: LAT en MSL

Voor het weergeven van diepten op zee is een nulpunt nodig. De keuze van het nulpunt bepaalt het zogenaamde reductievlak. Het Lowest Astronomical Tide (LAT) is het standaard reductievlak voor zeekaarten. Dit is de laagst mogelijke waterstand gebaseerd op de stand van zon en maan. Waterstanden onder het LAT komen ook voor, door weersomstandigheden zoals een hoge luchtdruk of een aflandige wind bron. De relatie tussen LAT en ETRS89 wordt binnen de NSGI bijgehouden door de Dienst der Hydrografie van de Koninklijke Marine.

Naast LAT wordt op zee ook het Mean Sea Level (MSL) als referentievlak gebruikt. Binnen de NSGI is de Dienst der Hydrografie verantwoordelijk voor de relatie tussen LAT en MSL. De relaties tussen deze 1D CRS-en op zee wordt gepubliceerd op de website van de Dienst der Hydrografie.

3.1.1 Opslag en uitwisseling van data

Voor opslag en uitwisseling wordt het gebruik van eenduidige CRS-en geadviseerd. De data hoeft voor opslag en uitwisseling niet geprojecteerd te zijn. Voor hoge nauwkeurigheid kunnen voor de horizontale component het geprojecteerde RD, geografisch of geprojecteerd ETRS89 (bij centimeternauwkeurigheid de realisatie ETRF2000) en realisaties van het ITRS (inclusief epoche) worden gebruikt. Bij 3D datasets kan RDNAP, geografisch ETRS89 (bij centimeternauwkeurigheid de realisatie ETRF2000) of een ITRS-realisatie (inclusief epoche) worden gebruikt. Daarnaast kan een samengesteld (compound) CRS worden gebruikt voor 3D data, waarbij de geprojecteerde of geografische 2D-data wordt aangevuld met een 1D CRS zoals NAP of EVRF2019.

3.1.2 Visualisatie in een plat vlak

Bij visualisatie in een plat vlak wordt een geprojecteerd CRS gebruikt. De keuze van de kaartprojectie is afhankelijk van de toepassing en schaal. De RD-projectie is voor veel toepassingen binnen Europees Nederland een geschikte projectie met weinig vervorming en schaaleffecten.

Het is een misverstand dat de RD-projectie niet geschikt is voor gebruik op zee, maar dat hiervoor een UTM-variant moet worden gebruikt zoals ETRS89-TMzn. Alleen in de meest noordwestelijke punt van de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ) heeft de RD-projectie voor sommige toepassingen ongunstigere eigenschappen dan de ETRS89-TMzn projectie. ETRS89-TMzn heeft als nadeel dat Nederland in twee zones (31 en 32) valt, de RD-projectie geeft op land en het grootste deel van de Noordzee minder vervormingen dan ETRS89-TMzn.

3.1.3 Mogelijke CRS-en binnen INSPIRE

Bij visualisatie in het kader van INSPIRE zijn een aantal projecties van geografisch ETRS89 gedefinieerd, namelijk ETRS89-LAEA, ETRS89-LCC en ETRS89-TMzn.

Voor INSPIRE-verplichtingen mag voor data-uitwisseling van 2D vectordata zowel geografisch als geprojecteerd ETRS89 worden gebruikt. Bij uitwisseling en visualisatie van 2D rasterdata wordt volgens sectie 2.2 van Annex II ETRS89-LAEA gebruikt, tenzij daar binnen de technische specificaties van wordt afgeweken. Sectie 2.2.1 van Annex II geeft de definitie van de eigenschappen van het ETRS89-LAEA raster, zoals de mogelijke resoluties en de celnummering.

Voor 3D datasets gelden voor vector- en rasterdata dezelfde voorwaarden als voor 2D data. Voor 3D data kan het geografisch ETRS89-GRS80h worden gebruikt of een samengesteld CRS met als 1D CRS een EVRS-realisatie op land en op zee LAT in getijdegebied (zee en kustgebied), of MSL in gebieden waar geen significant getij aanwezig is, en als 2D CRS een geografisch of geprojecteerd INSPIRE CRS.

3.2.1 Aandachtspunten t.a.v. CRS-keuze

Bij het opstellen van het informatiemodel is de aanbeveling om te inventariseren welke CRS-en al gebruikt worden in het domein en waarom. Dit kan leiden tot verschillende keuzes in de implementatie, zoals te zien in het onderstaande voorbeeld voor BGT, BRO en DSO.

3.2.2 Aandachtspunten t.a.v. informatie over CRS-en

In het informatiemodel en de bijbehorende afspraken wordt bij voorkeur de volgende informatie vastgelegd:

• In welk(e) CRS(-en) mogen gegevens worden aangeleverd en opgevraagd.
• In welk(e) CRS(-en) worden gegevens opgeslagen.
• Waar eventueel coördinaatformaties plaatsvinden, bijvoorbeeld bij uitwisseling tussen dataplatform en gebruiker.
• Hoe informatie over het bron CRS en de gebruikte transformaties wordt opgeslagen bij gebruik van meerdere CRS-en.
• De numerieke precisie van coördinaten in het model.

De volgende tabel geeft de link naar voorbeelden van het specificeren van het CRS in informatiemodellen:

3.2.3 Aandachtspunten t.a.v. dubbel opslaan of on-the-fly transformeren

Bij het ontwerp van het informatiemodel, landelijke voorziening of dataportaal kan de afweging worden gemaakt om coördinaattransformaties op verschillende plaatsen in de keten te laten plaatsvinden en data dubbel op te slaan of juist de transformaties on-the-fly uit te voeren. Aandachtspunten bij deze afweging zijn onder andere de authenticiteit van gegevens, de kostenafweging tussen dubbel opslaan en (herhaaldelijk) on-the-fly transformeren en de borging van voldoende performance.

3.2.4 Nauwkeurigheid van coördinaten

De nauwkeurigheid van coördinaten moet minstens de nauwkeurigheid realiseren die vermeld wordt in het informatiemodel of bijgeleverde inwinningseisen. Meestal is het aantal decimalen dat in software standaard wordt opgeleverd groter. Deze decimalen hebben dan geen betekenis meer. Om te voorkomen dat er te grote databestanden ontstaan, wordt aanbevolen de coördinaten af te ronden op 1 decimaal meer dan de nauwkeurigheid van de dataset vereist. Hierdoor kunnen fouten bij herhaaldelijk heen en weer transformeren worden voorkomen.

3.3.1 Vormvastheid

Een rechte lijn in werkelijkheid is meestal geen rechte lijn in een kaart, maar een lijn die licht krom loopt. Om er voor te zorgen dat een begrenzing in de kaart -ongeacht de kaartprojectie- met voldoende nauwkeurigheid eenduidig is, heeft de NSGI hiervoor een langelijnenadvies geformuleerd. In dit advies staat dat lange lijnsegmenten van grenzen voorzien moeten worden van synthetische tussenpunten om bij coördinaatransformatie grote geometrische en topologische verandering van de data te voorkomen. De afstand tussen deze tussenpunten is afhankelijk van de acceptabele afwijking en de locatie op aarde. Voor Europees Nederland inclusief EEZ kan de volgende tabel worden gehanteerd:

Voor een nauwkeurigheid van 1 mm zijn dus punten met 200 m tussenafstand nodig voor de in Nederland gangbare projecties. Voor het genereren van synthetische tussenpunten kan afhankelijk van wat bedoeld is, gekozen worden tussen punten op een rechte lijn in de kaart of een rechte lijn in werkelijkheid (geodetische lijn in ETRS89).

3.3.2 Aandachtspunten bij coördinaattransformatie

De relatie tussen CRS-en is vastgelegd in een coördinaattransformatie. De relaties RDNAP, ETRS89, ITRS en WGS 84 zijn weergegeven in onderstaande figuur met daarbij de organisatie die de gegevens van coördinaattransformatie beheerd.

In de volgende paragrafen worden de coördinaattransformatie tussen RD en ETRS89 en tussen ETRS89 en WGS 84 beschreven.

3.4.1 OGC API

De OGC API-standaarden worden ontworpen om eenvoudig geodata op het web te publiceren. De standaarden zijn modulair opgebouwd uit API-bouwblokken. Ondersteuning voor meerdere CRS-en is in de OGC API Roadmap alleen voorzien in de bouwblokken voor OGC API Features, maar er wordt naar verwezen in de OGC API Common repository als deel 3 van deze bouwblokken.

De OGC API Features bevat de bouwblokken voor het creëren, bewerken en bevragen van Features. In de deel 2 van OGC API Features beschrijving wordt deel 1 van de OGC API Features, waarin WGS 84 wordt voorgeschreven, uitgebreid voor de ondersteuning van meerdere CRS-en. Met deze uitbreiding is het gebruik van meerdere CRS-en mogelijk mits er een NTS beschikbaar is en het CRS voldoet aan ISO 19111:2019 / OGC Abstract Specification Topic 2: Referencing by coordinates . Hiermee wordt, naast bijvoorbeeld RDNAP, ook de ontsluiting van data opgeslagen in de realisatie van een wereldwijd dynamisch CRS zoals ITRF2014 op en bepaald epoche ondersteund in OGC API Features. De OGC API Features deel 2 bevat onder andere een beschrijving over hoe:

• wordt aangegeven wat het CRS (en bij een dynamisch CRS het referentie epoche) van de opgeslagen dataset is,
• wordt aangegeven welke CRS-en worden ondersteund door de API,
• data in een specifiek CRS kan worden opgevraagd.

3.4.2 Gebruik van andere CRS-en in GeoJSON

Voor GeoJSON zijn in de tabel met uitwisselingsformaten tildes (～) aangegeven voor andere CRS-en dan WGS 84. GeoJSON ondersteunt default alleen WGS 84, echter de standaard biedt de optie voor gebruik van andere CRS-en, mits door de ontvangende en leverende partij vooraf is afgesproken welk CRS wordt uitgewisseld. Deze ruimte in de GeoJSON-specificatie wordt bijvoorbeeld in de DSO API-strategie gebruikt door het aangeboden en gevraagde CRS te specificeren in de header van een REST-API aanroep.

3.4.3 OGC Features and Geometries JSON

Op het moment van schrijven van deze handreiking is binnen OGC een OGC Features and Geometries JSON werkgroep actief. De werkgroep richt zich op de ontwikkeling van OGC Features and Geometries JSON (JSON-FG) als uitbreiding op GeoJSON. De aanpak is om het te baseren op GeoJSON, alles wat in GeoJSON al is gespecificeerd intact te laten, en het maar zo minimaal als mogelijk uit te breiden. Het wordt dus zeker geen GML in JSON. Kandidaat-uitbreidingen zijn:

• Gebruik van andere coördinaatreferentiesystemen dan WGS 84;
• Ondersteuning voor ellipsvormige meetwaarden;
• Support voor 3D volumes;
• Handreikingen voor het opnemen van eigenschappen van geo-objecten, zoals temporele eigenschappen.

3.5.1 De merknaam RDNAPTRANS™

RDNAPTRANS™ is een beschermde merknaam. Wanneer RDNAPTRANS™ is geïmplementeerd in een applicatie kan deze worden gecertificeerd door het Kadaster. Voor deze certificering wordt een aanvraagformulier ingevuld waarbij de aanvrager aantoont dat de implementatie is gevalideerd aan de criteria van RDNAPTRANS™. Voor de validatie wordt de RDNAPTRANS™ Transformatievalidatieservice gebruikt. Na deze certificering mag de leverancier de merknaam RDNAPTRANS™ gebruiken. Of een applicatie RDNAPTRANS™ gecertificeerd is kan worden gevraagd bij de leverancier of NSGI. Voorbeelden van gecertificeerde applicaties zijn FME en DgDialog BGT.

3.5.2 Voor ontwikkelaars

3.5.3 Voor gebruikers

Het is onmogelijk om een volledig overzicht te geven hoe gebruikers in elk geografisch softwarepakket gebruik kunnen maken van de correcte CRS-en en transformatieprocedures. Ter illustratie beperken we ons daarom tot twee voorbeelden aan de hand van veelgebruikte software, namelijk QGIS en ArcGIS Pro.

3.5.3.1 Voorbeeld: QGIS

QGIS is een open source GIS-software. De ondersteuning van datumtransformaties en coördinaatconversies is gebaseerd op PROJ. QGIS kan ook worden gebruikt om conform het langelijnenadvies tussenpunten volgens een rechte lijn in de kaartprojectie te berekenen. Het berekenen van tussenpunten volgens een rechte lijn in werkelijkheid (geodetische lijn) volgens het langelijnenadvies is minder eenvoudig, maar kan wel met een speciale functie van PROJ.

VOORBEELD QGIS 3.20 bevat diverse implementaties van de transformatie tussen RD en ETRS89 die zijn opgenomen in de EPSG-database. Zodra in een project RD en ETRS89 worden gebruikt verschijnt een pop-up met de vraag welke transformatie moet worden gebruikt, behalve wanneer de gebruiker al een default heeft geconfigureerd. De meest nauwkeurige transformatie, in het geval van QGIS 3.20 is dat de 2D-implementatie van RDNAPTRANS™, wordt als eerste getoond. In onderstaande figuur wordt het pop-up scherm getoond.

De in rood omleidende elementen in de pop-up duiden hier op het gebruik van RDNAPTRANS™, bijvoorbeeld de hoge nauwkeurigheid van de transformatie (0.001 m), de verwijzing naar RDNAPTRANS™2018 in de omschrijving en het gebruik van het correctiegrid in de PROJ-string.

3.5.3.2 Voorbeeld: ArcGIS Pro

Het Esri softwarepakket ArcGIS Pro biedt ondersteuning voor coördinaattransformaties, waaronder de transformatie tussen RD en ETRS89. Lange tijd is dit de verbeterde benaderde transformatie op basis van de procedure uit 2008 geweest, sinds een paar jaar wordt ook RDNAPTRANS™2018 ondersteund. In versie ArcGIS Pro 2.9, welke in 2021 beschikbaar is gekomen, is ook de transformatie in het verticale vlak, ETRS89 en NAP, geïntroduceerd.

VOORBEELD In ArcGIS Pro worden CRS-en en coördinaattransformaties van verschillende bronnen gebruikt, de bron wordt aangeduid met een ‘Authority’, meestal EPSG of Esri. Ieder CRS en coördinaatransformatie heeft een eigen zogenaamde Wel-Known ID (WKID), wanneer de ‘Authority’ EPSG is komt de WKID overeen met de EPSG-code.

Zodra er in een in ArcGIS Pro 2D-data van meerdere CRS-en wordt gebruikt dan wordt automatisch de meest nauwkeurige beschikbare transformatie ingesteld. Voor de 2D-transformatie van RD (WKID:28992) naar ETRS89-GRS80 (WKID:4258) is dat in 2021 conform RDNAPTRANS™2018 de ‘Amersfoort To ETRS 1989 9’ (WKID:9282) transformatie. Eventuele oude (minder nauwkeurige) transformaties, bijvoorbeeld gebaseerd op benaderingen van eerdere RDNAPTRANS™-versies kunnen door de gebruiker ook nog ingesteld worden.

De data wordt op deze manier on-the-fly geprojecteerd van ETRS89 naar RD en vice versa. Het is met de Project-tool ook mogelijk om een conversie te doen van ETRS89 naar RD (en vice versa), zodat de data wordt opgeslagen in het andere CRS.

Wanneer er NAP (WKID: 5709) als CRS voor de hoogte is ingesteld, dan kan er vanaf ArcGIS Pro 2.9 ook een correctie transformatie worden ingesteld tussen NAP en ETRS89 (WKID:115701) en vice versa. Hiervoor wordt de transformatie ‘ETRS89 height To NAP Height nlgeo2018’ (WKID:9283) gebruikt.

Voor ondersteuning van de hoogtetransformatie is een additionele setup noodzakelijk. Gebruikers van ArcGIS Pro 2.9 kunnen deze downloaden op dezelfde locatie waar ook de andere setups van ArcGIS te vinden zijn, namelijk https://my.esri.com.

Voor RD naar WGS84 (en vice versa) wordt er ook automatisch een samengestelde transformatie uitgevoerd die via ETRS89 loopt: Dus eerst ‘Amersfoort To ETRS 1989 9’ (WKID: 9282) en daar ‘ETRS1989 To WGS 1984’ (WKID: 1149). Bij de laatste transformatie is ETRS89 feitelijk gelijkgesteld aan WGS84, er wordt een nultransformatie toegepast zonder translatie of rotatie. Ook voor de transformatie tussen RD naar WGS84 zijn oude parameters nog beschikbaar voor ‘backward compatability’ met gebruikte transformaties.