TAM voorbereidingsbesluit

1. Aanleiding

Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM) zijn er voor het geval overheden niet op tijd kunnen aansluiten op het DSO of wanneer DSO bijvoorbeeld op een onderdeel niet op tijd klaar is. De minister wil voorkomen dat hierdoor bij gemeenten, provincies en het Rijk eventuele woningbouwontwikkelingen of ontwikkelingen zoals op het gebied van de energietransitie vertraging oplopen.

Op grond van de artikelen 4.14 t/m 4.16 Omgevingswet kunnen bestuursorganen van gemeente, provincie en Rijk een voorbereidingsbesluit nemen met het oog op de voorbereiding van omgevingsplan, omgevingsverordening, projectbesluit, instructieregel of instructie. Het voorbereidingsbesluit wijzigt het omgevingsplan respectievelijk de omgevingsverordening met voorbeschermingsregels. Het doel van voorbeschermingsregels is te voorkomen dat een locatie minder geschikt wordt voor de verwezenlijking van het doel van de regels. Voorbeschermingsregels kunnen nieuwe regels toevoegen of bestaande regels buiten toepassing verklaren. Voorbeschermingsregels vervallen hetzij door tijdsverloop hetzij doordat het besluit waarop het voorbereidingsbesluit was gericht in werking is getreden of vernietigd is. Het kunnen nemen van een voorbereidingsbesluit is soms een onmisbaar onderdeel in de planprocedure en mag niet onmogelijk zijn als de STOP/TPOD keten nog niet (helemaal) werkt.

Met de werkafspraak TAM-voorbereidingsbesluit worden gemeenten, provincies en het Rijk de mogelijkheid geboden om juridisch een Omgevingswet voorbereidingsbesluit op te stellen op basis van de techniek van de Wro (namelijk RO Standaarden 2012), en te publiceren via Ruimtelijkeplannen.nl en de overbruggingsfunctie van het Informatiehuis Ruimte naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet.

Aanleiding voor deze werkafspraak is de kamerbrief van 27 mei 2021, waarin de minister de Tweede Kamer informeert over inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet en mogelijke Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM). Deze tijdelijke alternatieve maatregelen maken inwerkingtreding van de Omgevingswet mede mogelijk. Ze bieden gemeenten, provincies en het RIjk naast de zogenaamde ‘hoofdroute’ tijdelijk een alternatieve route.

2. Uitgangspunt

De kern van het gebruik van TAM-voorbereidingsbesluit is, dat vanaf inwerkingtreding van de Omgevingswet, de bestaande Wro planketen gebruikt kan worden voor het opstellen en publiceren van een voorbereidingsbesluit. De RO Standaarden 2012 worden niet aangepast. Ook wordt op geen enkele manier iets aangepast aan de Wro plansoftware die wordt gebruikt voor digitale ruimtelijke plannen. Ook aan de manier van publiceren naar Ruimtelijkeplannen.nl verandert niets. Wel wordt de validator voor Ruimtelijkeplannen.nl aangevuld en enigszins aangepast om het overgangsrecht van Wro naar Omgevingswet te faciliteren, en de TAM-voorbereidingsbesluit mogelijk te maken.

Om een omgevingswetbesluit te kunnen nemen met behulp van TAM-voorbereidingsbesluit wordt uitsluitend gebruik gemaakt van de Wro planfiguur ‘voorbereidingsbesluit’. Het Wro planfiguur (IMRO plantype) ‘voorbereidingsbesluit’ wordt na de inwerkingtreding van de Omgevingswet in principe tegengehouden door de validator van Ruimtelijkeplannen.nl. De validator moet een TAM-voorbereidingsbesluit kunnen herkennen om een voorbereidingsbesluit wel door te laten ná inwerkingtreding van de Omgevingswet. Daarom is met deze werkafspraak de plannaam bepalend: de plannaam begint met “TAM-voorbereidingsbesluit”, gevolgd door de naam van het besluit. Hiermee wordt het onderscheid gemaakt tussen een Wro voorbereidingsbesluit en een voorbereidingsbesluit onder de Omgevingswet.

Deze TAM geldt voor gemeenten, provincies en het Rijk. Voor pronvincies geldt dat zij in twee situaties kunnen besluiten tot het nemen van een voorbereidingsbesluit:

• een voorbereidingsbesluiten gericht op de omgevingsverordening;
• een voorbereidingsbesluiten gericht op het omgevingsplan.

3. Werkwijze

Technisch gezien maakt de gemeente, provincie of het Rijk het voorbereidingsbesluit conform de RO Standaarden 2012, met toepassing van:

• het IMRO2012 typePlan voorbereidingsbesluit;
• het STRI2012 manifest beschikbaarstelling op de weblocatie van de bronhouder ten behoeve van de ontsluiting via Ruimtelijkeplannen.nl.

Voorbereidingsbesluiten vallen onder IMRO2012 in de categorie ‘Gebiedsgerichte Besluiten’: feitelijk niet meer dan het plangebied met daarbinnen één of enkele gebieden (vlakken) waarvoor regels kunnen gelden. Aan het voorbereidingsbesluit is de besluittekst gekoppeld als vaststellingsbesluit en besluittekst. Het Omgevingswet voorbereidingsbesluit als TAM-voorbereidingsbesluit kan op dezelfde wijze worden gemaakt als het Wro voorbereidingsbesluit. Zie daarvoor de Praktijkrichtlijn Gebiedsgerichte Besluiten, paragraaf 5.3.3.

Om een Omgevingswet voorbereidingsbesluit dat gemaakt is met behulp van TAM te kunnen onderscheiden van Wro voorbereidingsbesluit, is het noodzakelijk dat de naam van het plan begint met ‘TAM-voorbereidingsbesluit‘, gevolgd door de naam van het besluit.

Tabel 1 Specifieke waarden ‘Besluitgebied’ bij een TAM-voorbereidingsbesluit

Een voorbereidingsbesluit dat betrekking heeft op de gehele provincie krijgt als besluitgebied het hele ambtsgebied van de provincie. Een voorbereidingsbesluit van een provincie dat betrekking heeft op één of meerdere omgevingsplannen krijgt als besluitgebied de optelsom van de alle ambtsgebieden van de gemeenten waarvoor het voorbereidingsbesluit van toepassing is, ongeacht of elk onderwerp voor elke gemeente relevant is. Dit kan er toe kan leiden dat een voorbereidingsbesluit deels genomen wordt voor een gemeente waarvoor het niet van toepassing is. Wanneer een voorbereidingsbesluit met betrekking tot het omgevingsplan meerdere onderwerpen bevat, kan – uit het oogpunt van dienstverlening - besloten worden per onderwerp een apart besluit te nemen.

Het publiceren van een Omgevingswet voorbereidingsbesluit als TAM-voorbereidingsbesluit gaat op dezelfde wijze als het Wro voorbereidingsbesluit: met de RO Standaarden 2012. Tot inwerkingstreden van de Omgevingswet kan geoefend worden met behulp van de pilot omgeving van Ruimtelijkeplannen.nl, inclusief validator. Vanaf inwerkingstreden van de Omgevingswet gebruikt u voor de TAM-voorbereidingsbesluiten het vanaf dan oude Wro beschikbaarstellingsspoor en productieomgeving van Ruimtelijkeplannen.nl.

4. Aandachtspunten

De beschikbaarstelling van het voorbereidingsbesluit geschiedt conform deze werkafspraak via Ruimtelijkeplannen.nl. De kennisgevings van dit voorbereidingsbesluit geschiedt via DROP zoals dit ook in de Wro is gedaan.

TAM-voorbereidingsbesluiten worden weergegeven in de viewer Regels op de Kaart (omgevingsloket) op dezelfde wijze als de Wro voorbereidingsbesluiten. Er is geen sturing op de weergave mogelijk met de RO Standaarden, en daarmee ook niet op TAM-voorbereidingsbesluiten.

Er wordt door de viewer Regels op de Kaart geen onderscheid gemaakt in de weergave van een Wro-voorbereidingsbesluit en een TAM-voorbereidingsbesluit. Het is niet mogelijk om een TAM-voorbereidingsbesluit te koppelen aan een Omgevingswet besluit; een TAM-voorbereidingsbesluit kan niet gekoppeld worden aan een omgevingsplan of omgevingsverordening, tenzij de bronhouder in de inhoud van het voorbereidingsbesluit een verwijzing opneemt. Wanneer door de bronhouder in het omgevingsplan ook een verwijzing naar het voorbereidingsbesluit wordt opgenomen, kan de gebruiker van de viewer Regels op de Kaart de met elkaar gerelateerde besluiten mogelijk vinden en lezen.

5. Resultaat

Een voorbereidingsbesluit op basis van de RO Standaarden 2012 dat via de overbruggingsfunctie wordt ontsloten in de landelijke voorziening Digitaal Stelsel Omgevingswet.