Het planproces in de ruimtelijke ordening is conform de Wet ruimtelijke ordening volledig digitaal. Om uitwisseling van bestanden mogelijk te maken, zijn afspraken gemaakt: RO Standaarden. Iedereen die ruimtelijke plannen maakt, is tot inwerkingtreden van de Omgevingswet verplicht deze standaarden toe te passen.
De RO Standaarden zijn wettelijk verankerd in de Wet ruimtelijke ordening. Al sinds 2010 geldt dat digitale plannen de juridisch bindende plannen zijn. Met de inwerkingtreding van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de ministeriële Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012, is het toepassen van de RO Standaarden 2012 verplicht voor alle plannen die op of na 1 juli 2013 in procedure zijn gegaan. Daarnaast is ook in de Wabo en in de Crisis- en herstelwet deels verplicht gebruik van de RO Standaarden opgenomen. De RO Standaarden bestaan uit afspraken die ervoor zorgen dat makers van plannen in heel Nederland dezelfde termen en kleuren toepassen. Ook zijn er technische afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat plannen digitaal uitgewisseld kunnen worden. De landelijke voorziening Ruimtelijkplannen.nl zorgt dat de ruimtelijke instrumenten bij gemeenten, provincies en departementen via één landelijk loket toegankelijk en raadpleegbaar zijn: www.ruimtelijkeplannen.nl.
Met ingang van 1 juli 2018 is de actualiseringsplicht van 10 jaar voor bestemmingsplannen komen te vervallen. Daarmee is het anno 2022 nog steeds zo dat niet heel Nederland afgedekt is met objectgerichte plannen.
Uiteraard kunnen gemeenten de onder de oude (papieren) WRO (en nog) vigerende ruimtelijke instrumenten digitaal en objectgericht maken. Dat heet ‘achteraf IMRO-coderen’. Het op basis van de objectgerichte plancontour toegang hebben tot de gescande planonderdelen wordt gezien als een alternatief. Dit alternatief wordt kortweg ook wel geduid als ‘Plancontour & PDF’ en geldt als facultatieve praktijkrichtlijn. Het op deze manier digitaliseren van de ruimtelijke instrumenten van gemeenten, provincies en rijk, zijn hierdoor via Ruimtelijkeplannen.nl ‘plat’ digitaal beschikbaar en te benaderen vanuit de geografische correcte ligging van het plangebied.
Door het vervallen van de actualiseringsverplichting bevat Ruimtelijkeplannen.nl ook voor een deel Plancontour & PDF-plannen die kunnen vallen onder zowel de oude WRO als de overgangsregeling van de Wro.
De scope van Plancontour & PDF (PRCP2008) betreft die ruimtelijke plannen, visies en besluiten die de gemeenten, provincies en het Rijk (kort: de bronhouder) digitaal beschikbaar wil stellen. Dit wil zeggen de papieren plannen te scannen en aan een contour te verbinden. De bronhouder is niet verplicht alle ruimtelijke instrumenten overeenkomstig de oude Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) te digitaliseren en beschikbaar te stellen.
Digitale inzage in de verschillende ruimtelijke instrumenten resulteert in een betere informatievoorziening door de overheid. Ruimtelijkplannen.nl is tot inwerkingtreden van de Omgevingswet het nationale loket voor ruimtelijke instrumenten. Burgers, bedrijfsleven maar ook de RO-professional heeft hiermee één loket die de daadwerkelijke en effectieve toegang tot ruimtelijke instrumenten in Nederland. Andere eOverheid-voorzieningen kunnen de ruimtelijke instrumenten van alle bronhouders via deze toegangspoort benaderen. De beschikking over Plancontouren & PDF van vigerende ruimtelijke instrumenten onder de oude WRO, kan de ‘witte vlekken’ wegwerken in Ruimtelijkeplannen.nl en daarmee deze eOverheid dienstverlening voor de ruimtelijke ordening een ‘boost’ geven. De nationale doelstelling van de beschikbaarheid van gemeentelijke ruimtelijke instrumenten in ‘Plancontour & PDF’ is dan ook de eOverheid dienstverlening voor ruimtelijke ordening.
Uit de hoeveelheid te raadplegen plancontouren op Ruimtelijkeplannen.nl blijkt dat er nog steeds gebruik gemaakt wordt van plancontouren. Met PRPCP2008 is het mogelijk om oude WRO plannen (bestemmingsplan art. 10, wijzigingsplan art. 11, uitwerkingsplan art. 11 en voorbereidingsbesluit ) beschikbaar te stellen, van zowel gemeenten, provincies als het Rijk.
Vanuit het oogpunt van goede ruimtelijke ordening is het belangrijk om te weten waar welke planologische regelingen gelden. Er gelden veel verschillende regelingen die vaak nog vooral analoog beschikbaar zijn. Het georganiseerd en digitaal beschikbaar hebben van alle planologische regelingen is van grote waarde voor de dagelijkse RO-praktijk binnen een gemeente.
Voorwaarde voor het scannen is het op orde hebben van de analoge dossiers. Indien dat niet het geval is, zal dat alsnog moeten gebeuren. Maar deze inspanning is ook dringend voor het voeren van een goede gemeentelijke ruimtelijke ordening. Daarbij zullen eventuele ‘juridische fouten’ blijken. Kortom een noodzakelijke kwaliteitsverbeteringslag.
Deze praktijkrichtlijn kent geen wettelijke verankering. Het toepassen van deze praktijkrichtlijn vindt plaats op basis van het creëren van meerwaarde voor de eigen organisatie, en zorgt tevens voor een betere dienstverlening door het bevoegd gezag.
Het beheer van deze praktijkrichtlijn is ondergebracht bij Geonovum in het reguliere beheerproces van de RO Standaarden. Daarmee wordt een blijvende samenhang beoogd tussen deze praktijkrichtlijn en de overige RO Standaarden.
Voor het maken van plancontouren zijn normen opgesteld. De normen zijn er ten behoeve van de leesbaarheid en de interoperabiliteit van de plancontouren. Daarnaast wordt in dit hoofdstuk advies gegeven met betrekking tot het digitaliseren. De adviezen hebben betrekking op het scannen zelf.
Er gelden de volgende normen voor gescande documenten:
Er geldt een aantal adviezen:
In deze praktijkrichtlijn wordt gesproken van scannen. Het is echter heel goed mogelijk om een PDF van de plankaart, voorschriften/regels of toelichtingen te vervaarden op basis van de software waarin deze opgesteld worden. Bijvoorbeeld middels Open Office, Word of de codeersoftware (CAD/GIS) voor de plankaart.
Plancontour & PDF kent geen wettelijke verplichting. De PRPCP2008 is een facultatieve praktijkrichtlijn als onderdeel van de RO Standaarden in beheer bij Geonovum.
Plancontour & PDF is gebaseerd op de objectmodellering van de RO Standaarden 2008. Reden is dat de periode rondom inwerkingtreden van de Wro (2008-2010) waarin het digitaliseren of inscannen van papieren veel werd gedaan. Hiervoor is de praktijkrichtlijn Plancontour & PDF ontwikkeld. Plancontour & PDF sluit aan bij de nieuwe objectmodellering van de RO Standaarden 2008.
Noot: Met de inwerkingtreding van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de ministeriële Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012, is het toepassen van de RO Standaarden 2012 verplicht voor alle plannen die op of na 1 juli 2013 in procedure zijn gegaan.
Er geldt wel een uitzondering voor de objectmodellering conform de RO Standaarden 2008. De opbouw van de identificatie (IDN) met de PRPCP2008 is in overeenstemming met de IMRO2006 standaard. Reden is dat de planvorm, zoals hieronder aangegeven, kenbaar gemaakt wordt middels het STRI2006 manifest.
Indien de planvormen uitgewisseld worden op basis van hun plancontour gelden er andere formaten voor de planonderdelen dan voor echt objectgerichte digitale plannen. Immers alle planonderdelen zelf zijn als ‘PDF’ beschikbaar, die allen gekoppeld zijn aan één object. Die van de plancontour.
Ondanks de aansluiting bij RO Standaarden 2008, kunnen met de PRPCP2008 alleen de ruimtelijke instrumenten die onder de oude WRO en alle ruimtelijke instrumenten tussen 1 juli 2008 en 1 januari 2010 overeenkomstig de Wro (niet oude WRO) analoog in procedure zijn geweest, worden gemaakt en beschikbaar gesteld.
De wijze van beschikbaar stellen van ‘Plancontouren & PDF’ sluit aan bij IMRO2006 plannen. Dat wil zeggen dat de op deze wijze beschikbare plannen opgenomen moeten worden in het STRI2006 manifest. Reden is dat het STRI2008 schema conform de wettelijk verankerde RO Standaarden (2008 dan wel 2012) is. Plancontour & PDF valt niet onder de wettelijke standaarden en komt dan ook niet voor als planvorm in deze standaard.
In overeenstemming met de oude DURP Standaarden 2006 en RO Standaarden 2008, worden alle afzonderlijke plannen een samenhangende set bestanden beschikbaar gesteld. Waarbij alle, bij het betreffende plan behorende bestanden, binnen 1 virtuele directory gepubliceerd (plancontour-GML en PDF’en).
Voor Plancontour & PDF plannen, zowel op basis van de WRO als onder (de overgangsregeling van) de Wro, geldt dat het geen authentieke plannen zijn. Het analoge exemplaar prevaleert in geval van afwijkingen. Om die reden (evenals voor plannen volgens de IMRO2006 standaard) zijn er daarom ook geen aanvullende waarborgen getroffen in de vorm van een elektronische handtekening. Het STRI2006 manifest wordt dus niet voorzien van een waarmerk zoals dat wel het geval is bij ruimtelijke instrumenten conform de RO Standaarden 2008 en 2012.
Er is maar één object, namelijk ‘plangebied’. Dit object heeft informatie over het ruimtelijk plan en de plancontour en de tekst(en) zijn gekoppeld.
Elk ruimtelijk plan, visie en besluit van gemeente, provincie of het Rijk onder de oude Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) wordt apart als contour beschikbaar gesteld. Ook ruimtelijke plannen, visies en besluiten die tussen 1 juli 2008 en 1 januari 2010 overeenkomstig de huidige Wet ruimtelijke ordeningen (Wro) analoog in procedure zijn geweest kunnen als plancontour met dit plan type beschikbaar worden gesteld.
De planonderdelen van dat ruimtelijk plan, visie of besluit worden als PDF ‘toegevoegd’ aan het plangebied. Onder planonderdelen wordt verstaan:
Voor de vereisten van beschikbaarstelling van een plancontour & PDF wordt verwezen naar STRI2006.
In Tabel 1 worden de attributen behorend bij de plancontour benoemd, de waarden aangegeven die deze attributen moeten bevatten en wordt aangegeven of het gebruik van attribuut verplicht is en of het attribuut meerdere malen mag worden gebruikt. Na de tabel wordt per attribuut een nadere toelichting gegeven.
Hierna wordt per attribuut een nadere toelichting gegeven.
identificatie (verplicht)
De identificatie van de plancontour wordt opgebouwd conform IMRO2006:
"NL.IMRO.", vervolgens wordt het CBS-nummer van de bronhouder opgenomen en aansluitend een uniek plannummer, door de bronhouder te bepalen.
De identificatiecode heeft daardoor de volgende opbouw: NL.IMRO.,CBSnummer van de bronhouder (4 cijfers), in het geval een gemeente facultatief aangevuld met het CBS-nummer voor buurt en wijk of anders aangevuld met 4 nullen; totaal derhalve altijd 8 posities lang. Het daarop volgende plannummer heeft een maximale lengte van 15 posities en mag ook bestaan uit letters. Het laatste teken is altijd een koppelstreepje, ascii 45 (-). De totale lengte bedraagt dan maximaal 32 tekens. De identificatie wordt daardoor: NL.IMRO.xxxxxxxxyyy….- Voorbeeld: NL.IMRO.1282000026B-.
typePlan (verplicht)
voor het attribuut typePlan wordt het domein RuimtelijkPlanOfBesluit_PCP gebruikt. Voor de waarde zijn er verschillende mogelijkheden zoals genoemd in Tabel 2.
Voor alle ruimtelijke instrumenten die overeenkomstig de oude Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) in procedure zijn geweest kunnen met behulp van plancontour & PDF door de bronhouder beschikbaar worden gesteld.
Dit geldt voor gemeenten, provincies en het rijk. Plannen die eveneens door deze overheden beschikbaar kunnen worden gesteld met van plancontour & PDF zijn die plannen die 1 juli 2008 en 1 januari 2010 overeenkomstig de huidige Wet ruimtelijke ordeningen (Wro) analoog in procedure zijn geweest. Wanneer een dergelijk plan conform IMRO2008 is opgesteld, is/ wordt deze met behulp van RO Standaarden 2008 door de bronhouder beschikbaar gesteld, indien gewenst. In het geval van dit analoge plan geen digitale versie is gemaakt kan dit plan met behulp van PRPCP2008/ STRI2006 alsnog door de bronhouder beschikbaar worden gesteld.
Voor het digitaal beschikbaar stellen van een voorbereidingsbesluit conform de huidige Wet ruimtelijke ordeningen (Wro) dient de huidig geldende RO Standaarden (2008 of later) te worden gebruikt. Dit geldt ook voor de ruimtelijke instrumenten die vanaf 1 januari 2010 in procedure zijn gegaan/ nu nog gaan.
Tabel 2 Type ruimtelijke instrumenten als plancontour
beleidsmatigVerantwoordelijkeOverheidHier wordt de overheid die beleidsmatig verantwoordelijk is voor het opstellen van het plan opgenomen uit het domein Overheden_BP. In dit geval een van de volgende vaste waarden:
Hier wordt de naam van de beleidsmatig verantwoordelijke overheid opgenomen, in de vorm van de tekst “gemeente …….”, “deelgemeente ……”, "stadsdeel ……", “provincie …….” of “ministerie …….”.
overheidsCode (verplicht)
Teneinde kenbaar te maken van welke beleidsmatig verantwoordelijke overheid het gebiedsgerichte besluit is, wordt hier het viercijferige CBS-nummer van die overheid opgenomen. Voor deelgemeenten/stadsdelen wordt het nummer gebruikt van de gemeente waartoe zij behoren. Voor de provincies worden, voorafgaand aan het CBS-nummer van de provincie, twee voorloopnegens geplaatst, zodat de totale lengte 4 posities bedraagt. Voor het Rijk wordt het nummer "0000" gebruikt.
naam (verplicht)
In het waardeveld van het attribuut naam dient de naam van het ruimtelijke instrument te worden opgenomen zoals deze volgens de aanhaaltitel in het plan, visie besluit wordt genoemd. De volledige naam wordt gebruikt, inclusief het eventuele voorafgaande woord "bestemmingsplan", "inpassingsplan", "Rijksbestemmingsplan" enz.
planstatusInfo (verplicht)
Dit attribuut is noodzakelijk om de plangegevens te kunnen plaatsen naar tijd en belang. Het samengesteld attribuut planstatus verwijst naar het object PlanstatusEnDatum, bestaande uit de attributen:
planstatus (verplicht)
Het domein Planstatus_PCP geeft de toegestane waarden voor het attribuut planstatus waaruit er één moet worden gekozen. De waarde van dit attribuut geeft de planstatus weer.
datum (verplicht)
Het attribuut datum is bedoeld om de proceduredatum van het plan op te nemen. De in het waardeveld op te nemen datum dient overeenkomstig het binnen het IMRO afgesproken datumformaat te worden genoteerd: jjjj-mm-dd.
verwijzingNaarTekstInfo (verplicht)
Het samengestelde attribuut verwijzingNaarTekstInfo bestaat uit de attributen verwijzingNaarTekst en typeTekst. Teneinde een zo beperkt mogelijk aantal verwijzingen naar teksten te verkrijgen is het aantal keren dat het attribuut verwijzingNaarTekstInfo mag worden gebruikt beperkt. De raadpleger van de plannen heeft daar baat bij, omdat hij dan niet direct geconfronteerd wordt met een mogelijk lange lijst van verwijzingen. Daarom moet er maximaal één verwijzing zijn naar de plankaart en maximaal één naar de bijbehorende tekst uit het domein Teksttype_PCP. Daarnaast mag er maximaal één verwijzing zijn naar alle eventuele bijlagen.
verwijzingNaarTekst (verplicht)
Dit attribuut is bedoeld om (hyper)links te kunnen opnemen. Hier dient een (hyper)link naar het soort document dat is aangegeven bij het attribuut typeTekst te worden opgenomen. Het format dient overeenkomstig de afspraak over de bestandsnaamconventies conform de STRI2006 te zijn.
typeTekst (verplicht)
Hiermee wordt aangegeven om wat voor type tekst het gaat of het de plankaart betreft. Per verwijzing naar tekst (kaart) dient gekozen te worden uit een van de volgende waarden van het domein TeksttypePG_PCP:
Teneinde de zekerheid te hebben welke technische status de data hebben, is het noodzakelijk dat wordt aangegeven aan welke IMRO versie de gegevensset voldoet. Tevens moet een verwijzing worden opgenomen naar de gebruikte versie van de praktijkrichtlijn. Het attribuut verwijzingNorm dient dus twee keer te worden opgenomen met de verwijzing naar de betreffende versies in het waardeveld. Dit zijn de vaste waarden IMROPCP2008 en PRPCP2008.
geometrie (verplicht)
Een plancontour kent uitsluitend de geometrie van een vlak of multivlak (multipolygoon). Dit attribuut kent daarom coördinaten in een vastgesteld format (gml) en kan door een applicatie automatisch worden gegenereerd.