Basisregistratie Grootschalige Topografie Gegegevenscatalogus BGT 1.2

3.9.1 Identificatie

De BGT-objectidentificatie (object-ID) hanteert de richtlijnen van NEN3610:2011. Aan elk object wordt een uniek identificatienummer toegekend, dat uit twee delen bestaat: een namespace en een identificatiecode. Zolang het object bestaat, mag dit ID niet ver­an­deren. Vanwege de samenhang tussen de BGT en IMGeo wordt één notatiewijze voor het object-ID voorgeschreven.

De BGT hanteert voor het eerste deel, de namespace, NL.IMGeo. Het eerste deel is daarbij landcode, gevolgd door een punt. Het tweede deel is de code voor het sectormodel. Het derde deel bestaat uit vijf alfanumerieke posities, die zijn toegekend aan de bronhouder, die het ob­ject voorziet van een ID. Voor de duidelijkheid: hier moet de code worden ingevuld van de bronhouder die de werkzaamheden uitvoert. In het geval dat een inwinnende instantie, geen bronhouder zijnde betreft, wordt hier de code ingevuld van de verantwoordelijke bronhouder. Het vierde deel moet het object per bronhouder uniek identificeren. Hiervoor dient gebruik gemaakt te worden van een UUID. Dit is een getal van 32 cijfers (plus eventueel vier streepjes), opgedeeld in een opeenvolging van hexadecimale noteringen (0-9 en a-f).

Op deze wijze ziet een BGT-ID met een willekeurige bronhouder en UUID er dan als volgt uit.

De BGT-ID wordt bepaald bij het ontstaan van het object en blijft behouden als het object wordt overgedragen aan een andere bronhouder.

3.9.2 BAG-identificatie

Objecten uit de BAG hebben in de BAG-registratie een unieke identificatiecode. Voor deze objecten neemt de BGT de identificatiecode op als attribuut ‘identificatieBAG’.

3.9.3 Gebeurtenissen

In het stelsel van basisregistraties gelden gedefinieerde gebeurtenissen als aanleiding voor een wijziging. Voor de BGT zijn dat er twee:

• een wijziging van het object in de werkelijkheid. Dit leidt tot nieuwe versies van één of meer bestaande objecten of tot één of meer nieuwe objecten;

• een correctie van één of meer eigenschappen, inclusief de geometrie, van het object. Dit leidt tot een nieuwe versie van hetzelfde object.

3.9.4 Levensduur en historie

In het stelsel van basisregistraties geldt bij het modelleren van historie een onderscheid in materiële historie en formele historie. Materiële historie beschrijft de veranderingen van een object in de werkelijkheid. Formele historie beschrijft de historie van veranderingen van een object in de registratie. Analoog hieraan beschrijft de formele levensduur het initiële ontstaan en vervallen van een object in de registratie.

De BGT legt de formele levensduur en formele historie vast. Hierbij is een bandbreedte van kracht voor de nauwkeurigheid van beide. Deze bandbreedte is een gevolg van het feit, dat niet alle BGT-objecten wijzigen op basis van vergunningverlening. In het algemeen geldt dit voor terrein- en waterdelen.

Meestal moeten wijzigingen van eigenschappen van een object in de werkelijkheid eerst worden geconstateerd en gemeld, voordat dit in de BGT wordt verwerkt.

De BGT registreert niet de materiële historie. Een benadering van het ontstaan ervan is de inwinningsdatum van het plaatsbepalingspunt (zie paragraaf 3.12.1).

Levensduur De formele levensduur wordt per object vastgelegd met de objectBegintijd en objectEindtijd, met als onderdeel daarvan de datum, die is bepaald door de bronhouder. Naast deze objectBegin en –Eindtijd vermeldt de Landelijke Voorziening ook het tijdstip waarop de betreffende processtap is geëffectueerd in de Landelijke Voorziening voor een object. Dit heet de LV-publicatiedatum. Dat is het moment waarop voor gebruikers de objectinformatie beschikbaar is.

Historie Voor de formele historie (versiehistorie) van het object hanteert de BGT het tijdstipRegistratie en eindRegistratie.

De BGT hanteert de volgende regels voor object- en versiehistorie (zie ook paragraaf 4.5):

1. Als een nieuw object ontstaat bij een bronhouder wordt een nieuw object met object-ID gecreëerd en ontstaat een versiehistorie. Het object krijgt bij ontstaan van de bronhouder een objectBeginTijd en een tijdstipRegistratie met beide dezelfde datum.

2. Als het nieuwe object wordt geregistreerd in de Landelijke Voorziening krijgt het object ook een LV-publicatiedatum.

3. Als de geometrie van een object wijzigt, treedt altijd één van onderstaande twee veranderingen op, met de daarbij geldende regel:

4. Uitsluitend wijziging van geometrie: het object-ID blijft behouden, er ontstaat een nieuwe versie; de huidige versie krijgt van de bronhouder een eindRegistratie. De bronhouder maakt een nieuwe objectversie aan. Het object behoudt dezelfde objectBeginTijd en krijgt een nieuw tijdstipRegistratie, waarbij tijdstipRegistratie gelijk is aan de eindRegistratie van de vorige versie. Bij opname van de nieuwe versie in de Landelijke Voorziening krijgt het object ook een nieuwe LV-publicatiedatum.

5. Als een situatie wijzigt door het opknippen van een object of het samenvoegen van (delen van) een object met (delen) van één of meer andere objecten, ontstaan nieuwe objecten.

Uitsluitend wijzigingen in geometrie: dezelfde ID’s, nieuwe versies

Wijziging door samenvoegen of splitsen: nieuwe, gewijzigde en vervallen objecten

1. Als een object niet meer in de werkelijkheid bestaat, vervalt het object. Het object-ID blijft wel geregistreerd. Het object krijgt van de bronhouder een objectEindTijd en een eindRegistratie die gelijk is aan de objectEindTijd.

Door het herstellen van een fout van één of meer attributen, inclusief een deel of de gehele geometrie, ont­staat een nieuwe versie van hetzelfde object.

In de BGT geldt dat elk object op enig moment uitsluitend met één object-ID en één versie voorkomt in de Landelijke Voorziening.

3.11.1 Plaatsbepalingspunt

Plaatsbepalingspunten (PBP’s) zijn die punten die in coördinaten bekend zijn en die gebruikt zijn bij en onderdeel uitmaken van de begrenzing van BGT-objecten. Elk plaatsbepalingspunt heeft een unieke identificatie, maar de relatie tussen BGT-objecten en plaatsbepalingspunten bestaat uit de overeenkomstige coördinatenparen. Er vindt geen administratieve koppeling plaats op basis van het ID.

Alleen voor objecten die goed idealiseerbaar zijn in het terrein worden voor de coördinaten die zijn ingemeten middels inwinningsmethoden fotogrammetrisch, terrestrisch, laserscanning of panoramabeelden, plaatsbepalingspunten opgenomen. De goed idealiseerbare objecten zijn de objecten met een positionele nauwkeurigheid van 30 centimeter, zoals opgenomen in de tabel in hoofdstuk 4 Datakwaliteit.

Van elke plaatsbepalingspunt is de nauwkeurigheid, de inwinningsdatum, de inwinnende instantie die het heeft bepaald en de inwinningsmethode bekend. De inwinningsdatum is gelijk een benadering voor het ontstaan van materiële historie, een gegeven binnen het stelsel van basisregistraties.

De ligging van elk BGT-object is gedefinieerd door geometrie. Deze geometrie is expliciet gekoppeld aan een BGT-object in de vorm van een attribuut ‘geometrie’. Deze geometrie moet overeenkomen met de geometrie van plaatsbepalingspunten van de goed idealiseerbare objecten, die deel uitmaken van de verzameling van de meetkundige afbakening.

Op maaiveldniveau vormen de verbindingen tussen de coördinaten altijd een grens tussen twee aangrenzende objecten in de BGT. Uitzonderingen op deze regel zijn de punten die de geometrie van een spoor en in specifieke gevallen van een lijnvormige scheiding definiëren. De specifieke gevallen treden alleen dan op als een lijnvormige scheiding in zijn geheel binnen een vlakobject ligt en met maximaal een punt raakt aan de begrenzing van dat vlakobject.

In het geval dat niet-gestrookte bogen voorkomen in de vlakgeometrie van BGT-objecten worden de drie punten meegenomen die zijn gebruikt bij het vastleggen van de boog.

3.11.2 Voorbeelden

In onderstaande figuur wordt het terreindeel gevormd door de coördinaten 1 t/m 10 en het wegdeel door de coördinaten 6 t/m 16.

Voor het wegdeel wordt voor elk coördinaat ingewonnen met fotogrammetrie, terrestrisch, laserscanning of panoramabeelden een plaatsbepalingspunt opgenomen.

Voor het terreindeel worden voor de coördinaten 1 t/m 5 geen eigen plaatsbepalingspunten opgenomen, voor de overige coördinaten worden de plaatsbepalingspunten verkregen via het wegdeel.

BGT-objecten en plaatsbepalingspunten.

4.1.1 Relatie actualiteit en bijhoudingsfrequentie

Om een vastgestelde actualiteit van een bestand als de BGT te kunnen garanderen moet de inwinning en het verwerkingsproces daarvan met een hogere frequentie plaatsvinden. Neem als voorbeeld dat een object een dag na een terreinopname wijzigt. Als er pas na zes maanden een nieuwe inwinning plaatsvindt, zou de actualiteit al zijn overschreden, terwijl het verwerkingsproces van de inwinning nog moet plaatsvinden. Een ander voorbeeld, luchtfoto’s. Deze worden met een bijhoudingsfrequentie van 12 maanden gevlogen. Daarna volgt de verwerking van de luchtfoto’s en de aanpassing van de BGT op basis van de luchtfoto’s. De verwerkingsperiode is zes maanden. Dit levert dan een actualiteit van 18 maanden op.

4.1.2 Positionele nauwkeurigheid

De BGT stelt eisen aan de positionele nauwkeurigheid, waarmee een object wordt ingewonnen en vastgelegd. Onder positionele nauwkeurigheid verstaat men de mate waarin de opgeslagen coördinaten overeenkomen met de waarden in de werkelijkheid of de geaccepteerde afwijking. De positionele nauwkeurigheid in de BGT is de combinatie van precisie en betrouwbaarheid, ook wel geometrische nauwkeurigheid genoemd.

De positionele nauwkeurigheid van een object wordt beschreven op het niveau van het objecttype. Hiermee wordt aan elk object binnen dat objecttype een nauwkeurigheidseis gesteld. De BGT hanteert voor het beschrijven van de positionele nauwkeurigheid de relatieve precisie. Een uitgebreide theoretische beschrijving hiervan staat in het Handboek Technische Werkzaamheden van het Kadaster uit 1996 (HTW 1996). Bij de precisiebeschrijving wordt onderscheid gemaakt tussen de relatieve precisie van coördinaten ten gevolge van de ontstaanswijze (het meet-en verwerkingsproces) en de idealisatie. Toepassing van het meet- en verwerkingsproces levert de vereiste minimumwaarde op. Relatieve precisie geldt alleen voor nabijgelegen punten.

Hieronder staan de waarden voor de minimale toegestane kwaliteit voor de positionele nauwkeurigheid van 30 en 60 cm. Het zijn afrondingen van de in de HTW 1996 vermelde waarden voor de lengte van de halve lange as van de relatieve standaardellips tussen twee punten in.

• Objecten met een hoge positionele nauwkeurigheid: 20 cm x √2 = 28,3 cm, afgerond: 30 cm;

• Objecten met een lage positionele nauwkeurigheid: 40 cm x √2 = 56,6 cm, afgerond: 60 cm.

De punten in het veld dienen te zijn ingemeten en in het bestand te zijn verwerkt volgens de regels, zoals beschreven in de HTW van 1996, inclusief het supplement voor detailmeten met GPS.

De tabel hieronder vermeldt de minimale waarden van de toegestane kwaliteit voor de positionele nauw­keu­rig­heid per objecttype. In de laatste kolom staan de waarden voor idealisatie per objecttype. Een bronhouder is volledig vrij om voor zijn eigen objecten hogere nauwkeurigheidseisen te hanteren dan voor de BGT zijn vereist.

Omdat de BGT bestaat uit een verzameling objecten wordt in de tabel per object een generieke waarde voor de maximaal toegestane afwijking vermeld tussen nabijgelegen punten met dezelfde idealisatiewaarden en van hetzelfde object.

Tabel 1 Per objecttype generieke waarden voor actualiteit, positionele nauwkeurigheid en idealisatie

Precisie De mate waarin een meet- en verwerkingsproces bij herhaling dezelfde resul­ta­ten geeft noemt men precisie. Als een hoge precisie wordt gehaald, betekent het dat de mogelijke fout een kleine waarde heeft. Precisie is het resultaat van inwinning en verwerking. Dat betekent dat een hoge precisie bij de inwinning vaak ‘verslechtert’ door inpassing in een bestaand bestand. Zo zal een terrestrische inwinning die is aangesloten op een fotogrammetrisch ingewonnen bestand, de precisie verkrijgen die geldt voor het bestaande, fotogrammetrisch ingewonnen be­stand. Mede om deze reden worden vaak grotere mutaties (uitbreidingsgebieden), na con­trole op de betrouwbaarheid van de meting door analyse van een eerste fase ver­ef­fe­ning, geplaatst binnen het bestaande bestand en niet daarop ingepast. Dit is ook bekend onder de term “dumpen”.

Betrouwbaarheid De mate waarin de ligging van een punt is gecontroleerd noemt men betrouwbaarheid. De ligging van een punt is weliswaar door één meting bepaald, maar nog niet gecontroleerd. Een tweede, onafhankelijke meting controleert de eerste, waardoor men meer zekerheid heeft over de ligging van het punt. De BGT vermeldt geen waarde voor betrouwbaarheid.

Idealisatie Een aspect dat bij het inmeten (herkennen) van punten in het veld een belangrijke rol speelt, is idealisatie. De idealisatieprecisie is de precisie waarmee in het terrein een punt kan worden aangewezen, het idealiseren van een punt. Goede idealiseerbare punten zijn bijvoorbeeld hoeken van panden, slecht idealiseerbaar bijvoorbeeld de kant van een sloot. De idealisatieprecisie is onafhankelijk van het gevolgde meet- en verwerkingsproces en is een absoluut precisiekenmerk van een punt. De waarden voor idealisatie gelden daarom per punt per objecttype en staan vermeld in de overzichttabel.

4.1.3 Volledigheid

Onder volledigheid verstaat men de mate waarin BGT-objecten die in werkelijkheid voorkomen in het bestand zijn opgenomen. Voor alle vlakobjecten op maaiveldniveau in de BGT geldt per bronhouder een volledigheidseis van 100%. Voor alle overige objecten geldt een volledigheidseis van 98%. Het percentage heeft betrekking op het aantal objecten per bronhouder. Daarnaast geldt dat op maaiveldniveau de objecten samen 100% dekkend zijn (zie paragraaf 2.4 en 3.7).

4.1.4 Logische consistentie

Als de BGT volledig is gevuld, is het op maaiveldniveau (niveau 0) voor Nederland gebiedsdekkend. Regels voor de logische consistentie zijn al beschreven in paragraaf 3.7.

4.1.5 Tijd

De BGT hanteert de ISO 8601 norm voor het beschrijven van tijdsaspecten. De BGT registreert de volgende tijden:

• een objectBeginTijd en een objectEindTijd. Dat zijn attributen die de datum beschrijven waarop het object wordt geregistreerd, respectievelijk ongeldig wordt. Regels wanneer een object zo verandert dat er sprake is van een nieuw BGT object of een nieuwe versie van hetzelfde object, staan beschreven in paragraaf 3.10.4.

• tijdstipRegistratie en eindRegistratie: deze attributen beschrijven het tijdstip waarop een versie van het object ontstaat, respectievelijk ongeldig wordt. Als een mutatie niet resulteert in een nieuw object, dan ontstaat een nieuwe versie van het object. In deze situatie ontstaat een eindRegistratie van de vervallen versie en een tijdstipRegistratie van de nieuwe versie van het object, terwijl de objectBeginTijd gelijk blijft.

• LV-publicatiedatum: het tijdstip waarop een versie van een object in de Landelijke Voorziening is geregistreerd.

• datumInwinning bij Plaatsbepalingspunt.

De notatie van de tijd is overeenkomstig de ISO-regelgeving: jjjj-mm-ddTuu:mm:ss. De hoofdletter T wordt gebruikt om de datum- en tijdcomponent te scheiden. Een voorbeeld: 2011-10-13T10:47:48 betekent dus 13 oktober 2011 om 10 uur 47 minuten en 48 seconden.

De kwaliteit van de tijdbeschrijving wordt beschreven met drie aspecten, te weten tijdnauwkeurigheid, tijdconsistentie en tijdgeldigheid.

4.1.6 Thematische nauwkeurigheid

Thematische nauwkeurigheid is beter bekend als juistheid. Het is de mate waarin de gerelateerde gegevens in overeenstemming zijn met de werkelijke situatie in het veld. Voor teksten en huisnummers geldt een minimumpercentage van 98%.

8.1.1 objectBeginTijd

8.1.2 objectEindTijd

8.1.3 identificatie

8.1.4 tijdstipRegistratie

8.1.5 eindRegistratie

8.1.6 LV-publicatiedatum

8.1.7 bronhouder

8.1.8 inOnderzoek

8.1.9 relatieveHoogteligging

8.1.10 bgt-status

8.2.1 bgt-functie

8.2.2 bgt-fysiekVoorkomen

8.2.3 wegdeelOpTalud

8.2.4 Associatie: kruinlijnWegdeel

8.2.5 Associatie: geometrie2dWegdeel

8.3.1 bgt-functie

8.3.2 bgt-fysiekVoorkomen

8.3.3 ondersteunendWegdeelOpTalud

8.3.4 Associatie: geometrie2dOndersteunendWegdeel

8.3.5 Associatie: kruinlijnOndersteunendWegdeel

8.4.1 bgt-functie

8.4.2 Associatie: geometrie2dSpoor

8.5.1 bgt-fysiekVoorkomen

8.5.2 onbegroeidTerreindeelOpTalud

8.5.3 Associatie: kruinlijnOnbegroeidTerreindeel

8.5.4 Associatie: geometrie2dOnbegroeidTerreindeel

8.6.1 bgt-fysiekVoorkomen

8.6.2 begroeidTerreindeelOpTalud

8.6.3 Associatie: geometrie2dBegroeidTerreindeel

8.6.4 Associatie: kruinlijnBegroeidTerreindeel

8.7.1 bgt-type

8.7.2 Associatie: geometrie2dWaterdeel

8.8.1 bgt-type

8.8.2 Associatie: geometrie2dOndersteunendWaterdeel

8.9.1 identificatieBAGPND

8.9.2 nummeraanduidingreeks

8.9.3 Associatie: geometrie2dGrondvlak

8.10.1 Associatie: geometrie2dOverigeConstructie

8.11.1 bgt-type

8.12.1 Associatie: geometrie2dOverbruggingsdeel

8.13.1 Associatie: geometrie2dTunneldeel

8.14.1 bgt-type

8.15.1 bgt-type

8.16.1 bgt-type

8.16.2 Associatie: geometrie2dFunctioneelGebied

8.17.1 identificatieBAGOPR

8.17.2 openbareRuimteNaam

8.17.3 openbareRuimteType

8.18.1 identificatie

8.18.2 nauwkeurigheid

8.18.3 datumInwinning

8.18.4 inwinnendeInstantie

8.18.5 inwinningsmethode

8.18.6 Associatie: geometrie

8.19.1 Nummeraanduidingreeks

8.19.2 NEN3610ID

8.19.3 Label

8.19.4 Labelpositie

10.1.1 Indeling

Om de wegdelen in te delen wordt een ordeningsprincipe gehanteerd. De verzameling wegdelen wordt ingedeeld naar de functie van het wegdeel en naar het fysieke voorkomen.

Het attribuut fysiek voorkomen geldt voor het gehele wegdeel. Een overgang van fysiek voorkomen is dus altijd ook een grens tussen twee wegdelen. Het gaat hierbij over het voorkomen waarmee het wegdeel overwegend is bedekt. Voor minimale stukjes, 5m2, met andere verharding hoeft geen apart wegdeel te worden gevormd.

10.1.2 Regels voor opname

Bestrate gedeelten in voor- en achtertuinen van panden worden beschouwd als onderdeel van het erf (onbegroeid terreindeel) en worden niet nader ingewonnen.

Brandgangen, met een openbaar karakter en waarvan de breedte >0,90 m bedraagt, worden opgenomen tot de bebouwingslijn van gebouwen als wegdeel type voetpad. Brandgangen met een ontsluitingsfunctie van kennelijk openbaar terrein worden altijd opgenomen.

Voorbeeld van weg- en terreindelen

De kruinlijn moet bij het wegdeel worden opgenomen indien de helling een verhouding heeft van verticaal:horizontaal van 1:4 of steiler en het hoogteverschil > 1 m bedraagt.

Eén van de zijden van het wegdeel valt altijd samen met de kruinlijn, zijnde bovenkant talud. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek met die van de objectbegrenzing ter plaatse. Het gedeelte van een object dat op het talud ligt, is altijd een apart begrensd vlak ten opzichte van het deel van het object dat niet op het talud ligt.

Als er meer dan een objecttype op een talud ligt, bevat alleen het hoogst gelegen object een kruinlijngeometrie. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek aan de coördinaten van de objectbegrenzing die samenvalt met de kruinlijn.

10.1.3 Aandachtspunten

Het begin van een wegdeel van een auto(snel)weg wordt aangegeven middels een bord G01 (autosnelweg) en G03 (autoweg). Dit kan zijn ter plaatse van een kruispunt. In de praktijk staat zo'n bord nooit precies op het kruispunt, maar enkele meter verder, de praktische werking van het bord geldt vanaf dat kruispunt.

Een autosnelweg kan ook beginnen zonder dat er kruispunt aanwezig is.

Het beëindigen van een wegdeel van een auto(snel)weg kan gebeuren door een bord G2 (einde autosnelweg) of G04 (einde autoweg). Een autoweg kan ook eindigen bij een kruispunt. Het bord G03 moet namelijk ná elk kruispunt worden herhaald.

Een autosnelweg kan ook eindigen zonder aanwezig kruispunt. Dan wordt het bord G2 gebruikt en gaat de weg over in een regionale weg.

Bij een autoweg is er sprake van een, meestal fysieke, scheiding tussen langzaam verkeer en snelverkeer.

Samenvattend geldt dat voor het begin en einde van een wegdeel van een auto(snel)weg de plaats van het bord bepalend is, op basis van de betekenis in het RVV 1990.

Molgoten langs wegdelen maken deel uit van dat wegdeel, ook als zij uit een andere ver­harding bestaan. De buitenzijde van de molgoot vormt de begrenzing van het wegdeel met vrijwel gelijke hoogte.

Een afsluitende band hoort bij het wegdeel, verkeerseiland of berm dat gelijk ligt met de bovenzijde van de band.

Fietspaden vormen BGT inhoud indien aangeduid met een blauw bord met daarop een wit rijwiel (bord G11 of G12a), of een blauw of zwart bord met daarop de tekst “FIETSPAD” of “RIJWIELPAD” (bord G13). In IMGeo mogen stroken oranjekleurige verharding voorzien van een wit rijwielsymbool worden opgenomen als fietspad.

Aaneengesloten parkeervakken die zijn bedoeld voor één voertuig, worden ingewonnen als één aaneengesloten wegdeel waarbij functieWeg de waarde ‘parkeervlak’ heeft.

Uitsparingen in wegdelen, meestal van het type voetpad, voor stedelijk groen worden niet afzonderlijk ingwonnen indien <5 m2. Het wegdeel wordt daarbij geacht door te lopen.

Belijning, kleur en symboliek zijn geen begrenzingen van wegdelen, zoals rijbanen, OV-banen en parkeervakken. Een uitzondering geldt voor de oranjekleurige fietsstroken voorzien van een wit rijwielsymbool. Deze worden ingewonnen als fietspad.

Inritten (toegangswegen, oprijlanen) naar erven en terreinen vormen BGT inhoud wanneer ze langer zijn dan 25 m. Kortere inritten kunnen worden opgenomen in IMGeo.

10.2.1 Indeling

Dit object kent een onderverdeling in de typen verkeerseiland en berm. Berm kent als fysiek voorkomen de verschillende verhardingssoorten en groenvoorziening.

10.2.2 Regels voor opname

In de regel is dit object scherp begrensd met het aanliggende wegdeel door bijvoorbeeld een band of de kant van de verharding. Als een berm bestaat uit een deel verhard en een deel begroeid, ontstaan er voor de BGT twee objecten OndersteunendWegdeel.

De niet-wegdeel begrenzing van een begroeide berm met een aanliggend begroeid terrein zal niet altijd even duidelijk herkenbaar zijn. Als begrenzing hanteert men dan een herkenbare overgang met een ander gewas of een ander maairegime.

Bij een naast een wegdeel liggend waterdeel geldt dat als de afstand tussen wegdeel en kant insteek > 30 cm bedraagt, het deel daartussen als berm wordt opgenomen. Mogelijke waterbegrenzingen staan beschreven bij Waterdeel.

De kruinlijn moet bij het ondersteunend wegdeel worden opgenomen indien de helling een verhouding heeft van verticaal:horizontaal van 1:4 of steiler en het hoogteverschil >1m bedraagt. Eén van de zijden van het ondersteunend wegdeel valt altijd samen met de kruinlijn, zijnde bovenkant talud. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek met die van de objectbegrenzing ter plaatse. Het gedeelte van een object dat op het talud ligt is altijd een apart begrensd vlak ten opzichte van het deel van het object dat niet op het talud ligt.

Als er meer dan een objecttype op een talud ligt, bevat alleen het hoogst gelegen object een kruinlijngeometrie. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek aan de coördinaten van de objectbegrenzing die samenvalt met de kruinlijn.

10.3.1 Regels voor opname

Het midden tussen de twee staven van een spoor, de as van het spoor, wordt als lijn vastgelegd.

De as van elk afzonderlijk spoor wordt weergegeven.

10.4.1 Indeling

Om de onbegroeide terreindelen in te delen is het fysieke voorkomen bepalend.

10.4.2 Regels voor opname

Uitsparingen voor stedelijk groen in onbegroeid terrein van het type gesloten, open of half verhard worden niet apart ingewonnen indien <5m2. Het onbegroeide terreindeel wordt dan geacht door te lopen. Als deze uitsparingen groter zijn dan 5m2 worden deze opgenomen als begroeid terreindeel.

Het attribuut fysiek voorkomen geldt voor het gehele onbegroeide terreindeel. Een overgang van fysiek voorkomen is dus altijd ook een grens tussen twee onbegroeide terreindelen. Het gaat hierbij over het voorkomen waarmee het onbegroeide terreindeel overwegend is bedekt. Voor minimale stukjes met andere verharding hoeft geen apart onbegroeid terreindeel te worden gevormd.

De kruinlijn moet bij het onbegroeid terreindeel worden opgenomen indien de helling een verhouding heeft van verticaal:horizontaal van 1:4 of steiler en het hoogteverschil >1m bedraagt. Een van de zijden van het onbegroeid terreindeel valt altijd samen met de kruinlijn, zijnde bovenkant talud. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek met die van de objectbegrenzing ter plaatse. Het gedeelte van een object dat op het talud ligt is altijd een apart begrensd vlak ten opzichte van het deel van het object dat niet op het talud ligt.

Als er meer dan een objecttype op een talud ligt, bevat alleen het hoogst gelegen object een kruinlijngeometrie. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek aan de coördinaten van de objectbegrenzing die samenvalt met de kruinlijn.

10.4.3 Aandachtspunten

Aaneengesloten voor- en achtertuinen van panden worden als één onbegroeid terreindeel opgenomen met het type ‘erf’. Voor de BGT worden er binnen een erf geen tussenliggende scheidingen opgenomen. Eventueel kunnen ze als IMGeo inhoud worden vastgelegd.

Braakliggende grond in stedelijk gebied is een onbegroeid terreindeel met een fysiek voorkomen ‘onverhard’.

10.5.1 Indeling

Deze terreindelen worden eveneens ingedeeld naar fysiek voorkomen en ook hier wordt, indien noodzakelijk, een kruinlijn opgenomen.

10.5.2 Regels voor opname

De kruinlijn moet bij het begroeid terreindeel worden opgenomen indien de helling een verhouding heeft van verticaal:horizontaal van 1:4 of steiler en het hoogteverschil >1m bedraagt. Een van de zijden van het begroeid terreindeel valt altijd samen met de kruinlijn, zijnde bovenkant talud. De coördinaten van de kruinlijn zijn identiek met die van de objectbegrenzing ter plaatse. Het gedeelte van een object dat op het talud ligt is altijd een apart begrensd vlak ten opzichte van het deel van het object dat niet op het talud ligt.

10.5.3 Bos

Om een terreindeel als loofbos af te bakenen dient het minimimum percentage loofboom groter dan of gelijk aan 90% te zijn.

Om een terreindeel als naaldbos af te bakenen dient het minimum percentage naaldboom groter dan of gelijk aan 90 % te zijn.

Om een terreindeel als gemengd bos af te bakenen dient het maximum percentage naaldboom of het maximum percentage loofboom kleiner dan 90% te zijn.

Bij deze percentages worden het eventueel aanwezige onderhout en smalle stroken loof- en of naaldbos gelegen naast of als uitloper van het bos buiten beschouwing gelaten.

10.6.1 Algemeen

De BGT kent vier typen waterdeel: · zee; · waterloop; · watervlakte; · greppel, droge sloot. En twee typen ondersteunend waterdeel: · oever, slootkant; · slik.

De kruinlijngeometrie wordt bij het ondersteunend waterdeel niet opgenomen. Impliciet is de – niet-waterbegrenzing – van een oever altijd de hoogste kant.

Voor de begrenzing van land en zee maakt de BGT onderscheid in de begrenzing langs de Noordzee enerzijds en die langs de Waddenzee en de Zuidwestelijke delta in Zeeland en Zuid-Holland anderzijds.

Onder waterlopen vallen rivieren, kanalen, beken, sloten en grachten.

Watervlakten zijn meren, plassen, vennen en vijvers. Ook havens vallen in de regel hieronder.

Greppels en droge sloten hebben een functie in de waterhuishouding.

Oevers en slootkanten zijn de delen die enerzijds begrensd worden door de waterlijn en anderzijds door een kant insteek.

Slikken zijn bij laagwater droogvallende delen. Zij komen uitsluitend voor in de Waddenzee en in de Zuidwestelijke delta.

In het algemeen geldt dat zichtbare topografie altijd als begrenzing voorkomt, in de beschreven situaties aangevuld met niet of niet-altijd zichtbare topografische begrenzingen.

10.6.2 Noordzee

Voor de begrenzing van terrein en water langs de Noordzee gebruikt de BGT de UNCLOS-basislijn. Deze basislijn valt onder verantwoording van de Dienst der Hydrografie van het ministerie van Defensie. Deze dienst voert deze taak uit op basis van het Zeerechtverdrag van de Verenigde Naties uit 1982 "United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS)". Dit verdrag regelt de rechten die staten hebben op zee en de manier waarop buurstaten deze rechten begrenzen. Centraal in dit verdrag staat de basislijn, die het verloop van de kust definieert.

De Nederlandse basislijn is een combinatie van normale basislijnen en rechte (‘getrokken’) basislijnen. In tegenstelling tot de normale basislijn, zijn de rechte basislijnen onveranderlijk en bij Nederlandse wet vastgesteld. De rechte basislijnen vormen de af­sluiting van zeegaten, en daarmee de begrenzing tussen de territoriale zee en de binnenwateren.

Sluit de basislijn een waterdeel af zoals onder meer van de Westerschelde, Nieuwe Waterweg en Waddenzee, dan vormt de basislijn de begrenzing van dat waterdeel met de Noordzee.

10.7.1 Regels voor opname

De BGT bevat alleen die objecten die de bestaande situatie in de werkelijkheid representeren. Uitsluitend panden die in de BAG voorkomen met de volgende status maken met hun grondvlakgeometrie deel uit van de BGT: • ‘Bouw gestart’; • ‘Pand in gebruik (niet ingemeten)’; • ‘Pand in gebruik’; • ‘Sloopvergunning verleend’; • ‘Pand buiten gebruik’.

De voorwaarde is wel dat deze panden al zijn ingemeten en/of dat het gaat om bestaande panden, waarvoor een bouwvergunning is verleend.

De grondvlakgeometrie is daar waar de ‘footprint’ van het pand de ondergrond raakt (rh = 0).

Voor panden die in hun geheel boven water liggen, bijvoorbeeld een brugwachtershuis dat aan een brug hangt, geldt dat dit pand in de BGT voorkomt met een relatieve hoogte (rh) > 0, in ieder geval ligt het hoger dan het water waar het zich boven bevindt.

Uitstulpingen in gevels, zoals steunberen, behoren tot de pandgeometrie als de afmetingen groter zijn dan 30x30cm. Als zij kleiner zijn, worden zij niet opgenomen (generalisatie). Als zich op de hoeken van een gebouw uitstulpingen bevinden < 30 cm wordt de lijn die over de uiteinden van deze uitstulpingen loopt, beschouwd als gevellijn voor het pand. De gevel van erkers en schoorstenen, die meer dan 30 cm buiten de doorgaande gevellijn van de voorgevel liggen, behoren tot de geometrie van het pand. Indien de grondvlakgeometrie van een pand uit meerdere losse vlakken bestaat, worden deze in één multivlak vastgelegd. Kolommen van een dak, luifel of uitbouw (overbouw) van een pand behoren tot de grondvlakgeometrie als de kleinste afmeting (rechthoekzijde of middellijn) op het grondvlak meer dan 30 cm bedraagt.

Aandachtspunten Voor veel panden is de grondvlakgeometrie overgenomen door de BAG als geometrie voor de buitenomtrek van het pand omdat deze geometrieën identiek zijn, met inachtneming van de in vorige paragraaf vermelde twee regels.

10.8.1 Regels voor opname

De geometrie is waar het grondvlak van het overig bouwwerk de ondergrond raakt.

10.8.2 Aandachtspunten

Bassins en bezinkbakken bij zuiveringsinstallaties zijn geen waterdelen, maar worden geclassificeerd als overig bouwwerk.

Zwembaden worden als type bassin vastgelegd.

Alleen bovengrondse opslagtanks worden opgenomen.

Bij overkappingen wordt de grondvlakgeometrie van de pilaren (footprint) waarop de overkapping rust geregistreerd wanneer de afmetingen (rechthoekzijde of middellijn) ≥ 0,30 m bedraagt.

Het afdak van de overkapping is eventueel IMGeo inhoud.

10.9.1 Regels voor opname

Er is sprake van een overbrugging wanneer een van de onderdelen bestaat uit een afzonderlijk dek dat op een bak en/of pijlers rust. Dit in tegenstelling tot een tunnel, die uit een gesloten kokerconstructie met een in- en uitgang bestaat.

Delen van overbruggingen worden in de BGT niet verder getypeerd. Zo worden zowel het brugdek als de pijler van een overbrugging in de BGT aangeduid als overbruggingsdeel.

Eén van de in onderstaande tabel vermelde situaties zal voorkomen om een overbrugging in delen te kunnen opknippen.

Een schematische visualisatie van deze situaties staat in paragraaf 2.9.2 van het BGT IMGeo Objectenhandboek.

Indien een rij-ijzer of voeg zichtbaar is in het brugdek worden daarmee de overbrugging en de op de overbrugging gelegen objecten afgebakend volgens uitwerking A.

Indien er geen rij-ijzer of voeg zichtbaar is, dan is de uitwerking afhankelijk van de hiërarchie van de objecten ter plekke van de overbrugging. Van belang is het object met de hoogste hiërarchie op de overbrugging en het object met de hoogste hiërarchie onder de overbrugging. Voor de hiërarchie geldt de volgorde van het objecttype uit hoofdstuk 8 van deze gegevenscatalogus (wegen, onbegroeid terrein, begroeid terrein etc.). Is het objecttype gelijk dan geldt de volgorde van de attributen en domeinwaarden uit hoofdstuk 9. Als algemene regel geldt dat een waterdeel altijd niveau nul heeft. Water heeft in deze uitwerking de hoogste hiërarchie.

Ligt het object met de hoogste hiërarchie onder de overbrugging dan is de uitwerking volgens B. Ligt het object met de hoogste hiërarchie op de overbrugging dan is de uitwerking volgens C.

Voorbeelden zonder rij-ijzer of voeg in de overbrugging zijn:

• Op de overbrugging loopt een weg (rijbaan lokale weg) met een fietspad. Eronder loopt een weg (rijbaan autoweg). De uitwerking is dan volgens B, omdat de functie van de weg onder de overbrugging eerder in de tabel met functies van wegen staat.

• Op de overbrugging loopt een weg (rijbaan lokale weg, gesloten verharding) met een fietspad. Er onder loopt een weg (rijbaan lokale weg, open verharding). De uitwerking is dan volgens C, omdat de functie van de wegen gelijk is, maar de weg op de overbrugging staat eerder in de tabel met fysiek voorkomen van wegen.

10.9.2 Niveau-aanduiding

Voor het toekennen van de niveau-aanduiding geldt de algemene regel dat een waterdeel onder of op een overbrugging (aquaduct) altijd niveau 0 heeft.

Verder geldt het attribuut relatieve hoogteligging voor elk afzonderlijk overbruggingsdeel, niet voor de gehele overbrugging.

Wegdelen krijgen dezelfde relatieve hoogte aanduiding als het overbruggingsdeel waarop zij liggen. Hierbij geldt één uitzondering: in de hierboven onder C beschreven situatie, heeft het op het brugdeel gelegen wegdeel niveau 0. Het brugdeel waarop dat wegdeel ligt, heeft één niveau lager: -1.Dit is vanwege het feit dat er geen overlappende objecten mogen voorkomen op niveau 0.

Het object dat onder deze overbrugging ligt, wordt onder meer opgeknipt door de projectie van de bovenliggende begrenzing van het wegdeel. Dit is vanwege de regel dat er een aaneengesloten oppervlakte op niveau 0 in de BGT moet voorkomen.

Pijlers van een overbrugging krijgen de niveauaanduiding van het object waarop zij staan en zullen dus een lagere waarde hebben voor dit attribuut dan het brugdek dat op de pijlers ligt. Het wegdeel dat daarop kan voorkomen, heeft dezelfde waarde voor de relatieve hoogteligging als het brugdek.

In het BGT Objectenhandboek zijn voornoemde uitwerkingen A, B en C schematisch gevisualiseerd.

10.10.1 Regels voor opname

Er is sprake van een tunnel wanneer deze bestaat uit een gesloten kokerconstructie met een in- en een uitgang. Bij overbruggingsdelen zoals bijvoorbeeld een viaduct is er altijd sprake van een afzonderlijk dek dat op een bak en/of pijlers rust.

De buitenste begrenzing van tunneldelen ligt onder het maaiveld en is niet zichtbaar. Opname daarvan in de BGT gebeurt aan de hand van beschikbare informatie, zoals bouwtekeningen. Dat geldt ook voor de in het tunneldeel gelegen wegdelen.

Interieur van tunnels, zoals (scheidings)muren, trappen, vormen geen BGT-inhoud, omdat dit nadere invulling is van CityGML LOD1 en hoger.

10.10.2 Aandachtspunten

Zichtbare muren enzovoort die de buitenste delen van een tunnel vormen worden in de BGT als muur enzovoort geclassificeerd.

10.10.3 Relatieve hoogte

De relatieve hoogte van tunneldelen bedraagt altijd < 0. In tunneldelen ligt of liggen altijd één of meer wegdelen. Deze wegdelen bezitten dezelfde aanduiding voor relatieve hoogte als het tunneldeel waarin zij liggen.

10.11.1 Regels voor opname

Een kunstwerkdeel wordt opgenomen met de buitenste begrenzing die is bepaald door karakteristieke punten.

Als de breedte van het kunstwerkdeel <30cm is, wordt het object als lijn vastgelegd.

10.11.2 Aandachtspunten

Kunstwerkdelen worden getypeerd naar het geheel waarvan zij deel uitmaken.

De aanduiding voor het kunstwerkdeel in de BGT heeft betrekking op die delen van het kunstwerk die nog niet als een ander object of objecttype tot de BGT- inhoud behoren.

Het kunstwerkdeel erft het attribuut relatieve hoogteligging van het object waarop het staat of ligt.

10.12.1 Indeling

De volgende scheidingen zijn BGT-inhoud: hekken, geluidsschermen, muren, kademuren en walbeschermingen.

10.12.2 Regels voor opname

Scheidingen worden als lijnobject vastgelegd als de breedte kleiner is dan 30cm. Bij scheidingen breder dan 30cm moet de buitenomtrek waar het object de grond raakt worden ingewonnen en vastgelegd als vlakgeometrie.

Een scheiding wordt vastgelegd waar het object de ondergrond raakt.

In de scheidingen worden onderbrekingen van <1m genegeerd. Doorgangen worden gezien als integraal onderdeel van de scheiding.

Scheidingen van het type hek die een minimale lengte van 10m en een minimale hoogte van 1m hebben, worden vastgelegd.

Scheidingen van de typen kademuur en walbescherming worden opgenomen aan de bovenzijde aan de waterkant. Kademuren breder dan 30cm worden ingewonnen als vlakobject; de omtrek van het object aan de bovenzijde wordt dan vastgelegd.

Scheidingen van het type muur, met een minimale lengte van 1m en met een minimale breedte van 30cm worden opgenomen. Een muur smaller dan 30cm wordt als lijnobject vastgelegd, een bredere muur als vlakobject. Muren met een minimale hoogte van 50cm worden vastgelegd.

In terreinen met een fysiek voorkomen ‘erf’ worden alleen die scheidingen opgenomen die direct aan de straatzijde zijn gelegen.

Ter ondersteuning bij het vaststellen welk objecttype het betreft, geldt onderstaande beslisboom voor muren en wanden.

Beslisboom afbakening van muren, wanden en dammen.